ابوعبداللَّه است و به ابومحمّد نيز مشهور است. عمرو عاص از جمله كسانى بود كه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را در مكّه بسيار آزار و اذيت مى‌كرد، به ايشان دشنام مى‌داد، در مسير آن حضرت سنگ مى‌گذاشت تا مزاحم رفت و آمد ايشان شود و اشعارى در هجو حضرت مى‌سرود و به كودكان مكّه مى‌آموخت تا هنگام عبور ايشان با صداى بلند بخوانند؛ همو كه مورد نفرين پيامبر قرار گرفت ^۱. چگونه مى‌توان به چنين شخصيّتى كه زندگى‌اش از بدو تولّد با ناپاكى و پليدى عجين شده و خود نيز بعد از آن همواره آتش فتنه به‌پا كرده است، لقب بهترين فرمانده عرب را داد؟ او كه به طمع مال دنياى فانى و حكومت مصر، با معاويه بيعت مى‌كند ^۲.
او دست در دست معاويه، تيشه به ريشه اسلام مى‌زند، معاويه‌اى كه پيامبر اسلام صلى اللَّه عليه و آله او را فتنه‌گر مى‌نامد و از پروردگار، تباهى وى را در خواست مى‌كند و بنابر روايت عبداللَّه‌بن عمر، آن حضرت صلى اللَّه عليه و آله خبر مى‌دهند كه او (معاويه) در حالى از دنيا خواهد رفت كه بر سنّت ايشان نيست ^۳.
در صفّين نيز با حيله و نيرنگ و با بر نيزه كردن قرآن‌ها، ابتدا معاويه را از شكست حتمى نجات مى‌دهد و سپس در ماجراى حكميّت، ابوموسى اشعرى، حَكَم امام على عليه السلام را كه با پافشارى مردم بى‌خرد سپاه ايشان تحميل شده بود، مى‌فريبد و كار را به نفع معاويه تمام مى‌كند. ^۴ وى سركرده كافران بود و پس از گذشت سال‌ها از ظهور اسلام، به توصيه نجاشى اسلام مى‌آورد و اسلام آوردنش اين‌گونه است: عمروبن عاص كه به خون ياران محمّد صلى اللَّه عليه و آله تشنه است، به نزد نجاشى، پادشاه حبشه مى‌رود و از او مى‌خواهد كه جعفر، فرستاده پيامبر خدا را به او تحويل دهد تا به قتل برساند. نجاشى خشمگين مى‌شود و از وى مى‌خواهد كه سر تسليم فرود آورد و از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله پيروى كند. عمروبن عاص كه دولت كفر را ازميان رفته مى‌بيند،