دودستگی شيعيان امام كاظم (ع) و پيدايش فرقه «واقفیه» - صفحه 183

ندارد و امامان قبلى از اين شيوه پيروى نكرده اند. ۱ به علاوه، آنان معتقد بودند كه پاسخ هاى رضا(ع) به پرسش هاى مطرح شده توسط پيروانش با رواياتى كه از امامان قبل از او روايت شده، در تعارض است. ۲ اين واقعيت كه رضا(ع) براى مدّتى طولانى بچّه دار نشد، مستمسك ديگرى براى حمله به او بود. آنان، معتقد بودند كه يك امام واقعى نمى تواند عقيم باشد. ۳
مسلّماً على الرضا(ع)، اين حملات را بى پاسخ نگذاشت و در مقابل آنان از خود دفاع كرد. بر اساس احاديث متعدّد، امام، واقفيان را به زنديق بودن متّهم كرد و جايگاه آنان را در قيامت، دوزخ دانست ۴ او به پيروانش اجازه داد تا در قنوت نمازشان واقفه را نفرين كنند و اعطاى هرگونه زكات به آنان را ممنوع كرد. ۵ رضا(ع)، همچنين براى قانع كردن واقفيان در مورد حقّانيت امامتش نامه هايى به برخى از آنان نوشت. اگرچه اين عمل در مورد حسين بن مهران با شكست مواجه شد، ۶ ليكن او توانست حمايت احمد بن محمد بظنطى را به دست آورد. ۷ طرفداران برجسته رضا(ع) نيز در اين جدال شركت داشتند. يك بار يونس بن عبدالرحمان ۸ و على بن ميثم ۹ در نشستى با

1.همان، ج ۲، ص ۲۱۴ ـ ۲۱۵.

2.قرب الإسناد، الحميرى، ص ۳۴۸ ـ ۳۴۹.

3.الكافى، ج ۱، ص ۳۲۰ ؛ عيون أخبار الرضا(ع)، ج ۲، ص ۲۱۰ ؛ اختيار معرفة الرجال، ص ۵۵۳ ؛ الإرشاد، ص ۴۸۲.

4.اختيار معرفة الرجال، ص ۴۵۵ ـ ۴۵۶ و ۴۶۱.

5.همان، ص ۴۵۶ و ۴۶۱.

6.ر. ك: اختيار معرفة الرجال، ص ۵۹۹ ـ ۶۰۳ ؛ تنقيح المقال، ج ۱، ش ۳۰۸۷.

7.الغيبة، الطوسى، ص ۴۷.

8.يونس بن عبدالرحمان، فقيه و متكلّم مشهور و از ياران موسى كاظم(ع) و على الرضا(ع) بود. براى اطّلاعات بيشتر درباره او، ر. ك: اختيار معرفة الرجال، ص ۴۸۳ ـ ۴۹۹ ؛ الفهرست، ابن النديم، ويراسته جى فلوگل، بيروت: ۱۹۶۴م، ص ۲۲۰ ؛ الفهرست، الطوسى، ص ۳۶۶ ـ ۳۶۷؛ رجال النجاشى، ص ۳۱۱ ـ ۳۱۲ ؛ رجال ابن داوود، ص ۳۸۱.

9.على بن اسماعيل بن شعيب بن ميثم تمّار، متكلّمى بود از ياران كاظم و رضا(ع). براى شناختن او، ر. ك: اختيار معرفة الرجال، ص ۲۶۲ ـ ۲۶۳ ؛ الفهرست، ابن النديم، ص ۱۷۵ ؛ الفهرست، الطوسى، ص ۲۱۲ ؛ رجال النجاشى، ص ۱۷۶.

صفحه از 194