ندامت مى كردند. «عروة بن زبير» گفته است:
حديث را نگاشتم و آنگاه از صفحات ستردم. دوست مى دارم مال و فرزندانم را فدا مى كردم و حديث را تباه نمى ساختم. ^۱
وگرنه چه كسى است كه نداند كتابت درحفظ و حراست از دانش و دانستنيها و ميراث و فرهنگ، برترين و استوارترين وسيله است ^۲ ، و هر آنچه به كتابت نيامده عملاً در گذرگاه زمان تباه گشته است؟ كلام «ابن مبارك» درست است كه گفته است:
اگركتاب و كتابت نبود نمى توانستيم دانش را حفظ كنيم. ^۳
و محدثان بدرستى بر آثار و نقلهاى كسانى كه نمى نوشتند و يا استوار نويس نبودند، اعتماد نمى كردند. «عبداللّه بن احمد بن حنبل» مى گويد:
هرگز نديدم پدرم ـ با اينكه احاديث را درحافظه داشت ـ جز از كتاب نقل كند، مگر كمتر از صد حديث را. ^۴
«ابن شبّه» كسانى را به نادرستگويى متهم كرده است؛ چون نگاشته ها يشان را سوزانده و از حفظ سخن مى گفته اند. ^۵

۰.فرجام سخن، كلام پيشواى صادق، حضرت جعفر بن محمد صادق(ع) است كه به «ابوبصير» فرمود:أكتبوا فانكم لاتحفظون حتى تكتبوا. ^۶

۰.بنويسيد كه كه دانش را جز با نوشتن نمى توانيد حفظ كنيد.

اين است پيام پيشوايان راستين؛ فلمثل هذا فليعمل العاملون.