ترجمه های «مفتاح الفلاح» و ترجمه آقا جمال خوانساری - صفحه 112

آن دو نسخه به تصحيح استاد حسين استاد ولى و با مقدمه استاد حسن زاده، توسط انتشارات حكمت در تهران به سال 1366 در قطع وزيرى در 462 صفحه به چاپ رسيده است.
10ـ ترجمه محمدباقر بن ابوالقاسم تبريزى كه «سراج النجاح و ترجمه مفتاح الفلاح» نام دارد كه اين چنين آغاز شده:
مفتاح گنجينه فلاح و رستگارى….
نسخه اى از اين ترجمه در كتابخانه مسجد اعظم قم به شماره 3850 موجود است. ۱

حواشى و شروح «مفتاح الفلاح»

تا كنون، سه حاشيه و شرح بر «مفتاح الفلاح» شناسايى شده كه مشخّصات هر كدام بدين قرار است:
اوّل، حواشى خود شيخ بهايى كه در اغلب نسخه هاى «مفتاح الفلاح» درج شده و در نسخه هاى چاپى آن نيز به چاپ رسيده است.
دوم، حواشى فقيه و فيلسوف شهير، ملاّ اسماعيل خواجويى (م 1173ق). اين حواشى مفصّل بوده و خواجويى در اثناى حواشى، اشعارى به فارسى از خود درج نموده است. تا كنون دو نسخه از اين حاشيه شناسايى گرديده:
الف) نسخه متعلّق به آقاى سيد مهدى رجايى كه در حاشيه نسخه اى از «مفتاح الفلاح» به خط خواجويى، درج شده است.
ب) نسخه شماره 3431 كتابخانه آية اللّه مرعشى نجفى قم كه در آن، حواشى خواجويى به وسيله شيخ ابوالهدى فرزند ابوالمعالى كلباسى (م 1356ق) به صورت كتاب مستقلّى جمع آورى شده است. ۲
شايان ذكر است كه حواشى خواجويى، در پاورقى «مفتاح الفلاح» به تصحيح سيد مهدى رجايى، از سوى مؤسسه نشر اسلامى، وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم در

1.فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه مسجد اعظم قم، ص۲۲۶ .

2.الذريعة، ج۶، ص۲۱۵؛ فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه آية اللّه مرعشى، ج۹، ص۲۱۸ .

صفحه از 123