معرّفي و نقد «عُيونُ الحِكم و المواعظ» - صفحه 171

و كتاب «العيون والمحاسن», از آنِ شيخ على بن محمد واسطي… كه نسخه تصحيح شده كُهنى از آن نزد ماست. ۱
و در جاى ديگر مى آورد:
از كتاب «عيون الحكم والمواعظ» على بن محمد واسطى است كه آن را از روى نسخه كُهنى نوشتيم. ۲

ب. محتواى كتاب

درباره محتواى كتاب و انگيزه ها و اهداف تأليف آن, خود مؤلّف در مقدّمه گفته است:
آنچه مرا واداشت تا گفتارهاى حكمت آميز امير(ع) را در قالب كتابى چنين گرد آورم, اين بود كه شنيدم جاحظ از اينكه يكصد عبارت از گفتارهاى نغز آن حضرت را جمع كرده, به خود مى بالد… جاحظ, چگونه راضى شد كه به آوردن اندكى از اين عبارتها بسنده كند؟!… چنين بود كه برخود لازم دانستم كه اندكى از گفتارهاى حكمت آميز آن حضرت و شمارى از جملات گرانسنگ و مهم آن امام را گرد آورم…
گزينش من, دربرگيرنده آن دسته از گفتارهاى بليغ, موعظه ها, آداب, دعاها, مناجاتها, اوامر و نواهى آن حضرت است كه انديشه سخن سنجان و زبان نغزگويان از هماوردى با آنها عاجز است…
هدفم از گردآورى اين مجموعه, آن است كه رهنمونى باشد براى نجات پايبندان به تكليف و چراغى باشد فراراهِ جويندگان هدايت… ۳

1.همان, ج۱, ص۱۶و۲۴.

2.همان, ج۷۳, ص۱۰۸.

3.اين بخش از مقدّمه مؤلف, در مقدمه محقّق كتاب, درج شده است; امّا براى دسترسى آسانتر اهل تحقيق به متن كامل مقدّمه, تصوير آن را در پايان مقاله حاضر آورده ايم. ويراستار.

صفحه از 183