و از آن جمله است، نيز حديثى كه به سند مرفوع، ثقة الاسلام - عليه الرّحمه - در اصول كافى از حضرت امام محمد باقر - عليه السلام - روايت كرده كه آن بزرگوار، از جد بزرگوار خود - صلى اللّه عليه و آله - نقل فرمودند كه آن بزرگوار فرمودند: «و ما كان من السّيئات فللشّيطان - لعنة الله -» ^۱ . و مضمون آن اين است كه، هرچه از گناهان و بدى ها كه از بنده به ظهور مى رسد، پس از شيطان است - خدا لعن كند او را - . و از آن جمله، احاديثى است كه دلالت دارد بر اينكه شيطان، يكى از چهار چيزى است كه مؤمن، خالى از آن نيست. ^۲
و از آن جمله است، نيز ادله متكثره معتبره قطعيه و غير قطعيه، چه از عقل و چه از نقل و چه از آيات و چه از روايات و چه از اجماع و چه از ضرورت، كه دلالت دارند بر لزوم مخالفت شيطان و حُرمت و مذمت متابعت از آن؛ زيرا كه جميع آنها به طريق إنّ دلالت دارند بر وجود شيطان در آن.
و از آن جمله است، نيز ادله متكثره از آيات و اخبار متواتره، كه دلالت دارند بر اينكه جميع آنچه از معاصى كه از آدمى سر مى زند، از شيطان است؛ زيرا كه جميع آنها به طريق إنّ دلالت دارند بر وجود شيطان در آن.
و اينها در صورتى است كه شيطان را غير از قوة شهويه بدانيم. و هرگاه، فرضاً، شيطان را خود قوه شهويه و يا نوعى از آن بدانيم، پس جميع آنچه كه دلالت بر وجود قوه شهويه در آن دارند، دلالت بر وجود شيطان در آن نيز دارند.
به هر حال، اشكالى در وجود شيطان در آن نيست. بلى، اشكالى كه هست، اين است كه شيطان به چه معنا موجود در آن است؛ چرا كه - از قرارى كه اين كمينه خادم شريعت مطهّره از تصفح و تتبع آيات و روايات و كلمات علماى عالى درجات برخورده ام - شيطان بر چند