دارند بر وجود آن در آن.
و ديگر، نفس عذاب الهى است. و وجود اين معنا در آن، فى الجمله بى ريب و شبهه است.
و ديگر، غضب مذموم است. و وجود آتش به اين معنا در آن نيز بى ريب و شبهه است.
و ديگر، سوزش هر يك از فراق و اشتياق و محبت و عشق است؛ چنانچه بعضى از علماى محققين از ارباب عرفان، آيه شريفه «ناراللّه الموقدة، الّتى تطلع على الافئدة» ^۱ را به همين آتش، تفسير فرموده اند. و دور نيست كه مراد از مثل - آتشى كه حضرت موسى - على نبينا و عليه السلام - از جانب طور ايمن مشاهده فرمودند - چنانچه آيات و اخبار بسيار بر آن دلالت دارند -، همين آتش باشد.
و آتش به اين معنا، اگرچه ممكن الوجود است در هر يك آدميين، و لو بالقوه - و ليكن وجود آن در انبيا و اوصيا و اوليا بى ريب و دغدغه است.

عنكبوتان، مگسْ غديد كنند عاشقان هر دمى دو عيد كنند
خداوند عالم، همگى را چنين آتشى روزى كناد!

آن تلخ وش كه زاهد امّ الخبائثش خواند أشهى لنا و أحلى من قبلة العُذارا
فايده چهارم . اينكه، غضب در آدمى وجود دارد و يا نه؟ لازمِ مقاله سالفه - كه آدمى نسخه مختصره عالم است - اين است كه هست، و ليكن تحقيق مطلب، اين است كه غضب بر چند معنا اطلاق شده:
يكى، عذاب نمودن خداوند عالم است بندگان مستحق عذاب را. و وجود غضب به اين معنا در آن، بى معناست؛ چنانچه واضح و روشن است.
و ديگر، خودِ عذاب الهى است. و وجود غضب به اين معنا در آن، فى الجمله، دور نيست؛ خصوصاً بنابر مذهب كسانى كه عذاب را عين اعمال ناشايسته و افعال ناپسنديده مى دانند.