سماست جنس خود را همچه كاه و كهربا است و يكى ديگر، مرتب ساختن فقره گذشته است به نهجى كه مرتب شود بر آن فقره سيّمين تا اينكه مرتب شود بر اين سه فقره، فقره چهارمين از حديث؛ زيرا كه آنچه ظاهر است اين است كه مقصود عمده آن بزرگوار - صلى الله عليه و آله الأطهار - بيان استحباب ساختن وضوست از براى كسى كه غضبناك شود، با بيان راه و جهت آن . و فى الحقيقه فقره اولى و دويم اين حديث، صغراى قياس و فقره سيم آن كبراى قياس است و فقره چهارمين، نتيجه آن است. و چون كه لازم است در صغرا بودن صغرا اينكه محمولى كه در قضيه صغر است از افراد موضوعى كه در قضيه كبر است بوده باشد، و گرنه قياس، نتيجه بخش نخواهد شد. و نظر به اينكه بدون اين فقره دويمى بودن محمول صغرا از افراد موضوع كبرا و تكرر حد اوسط كه در قياس نتيجه بخش لزوم دارد خفايى داشت، لهذا آن بزرگوار اين فقره شريفه را ذكر فرمودند تا اينكه واضح شود تماميت و صحّت قياس و برهان حضرت سيد انس و جان - عليه و آله الصّلاة والسلام و التحية من الرحمن - .
و يكى ديگر اشاره فرمودن آن بزرگوار است به مطلبى كه در خاتمه ذكر خواهيم نمود؛ إن شاءالله سبحانه و تعالى.

فصل سوم

در بيان معناى فقره شريفه «و إنّما يطفأ النار بالماء» است و مضمون ظاهر آن اين است كه، اين است و جُز اين نيست كه خاموش كرده و فرونشانده مى شود آتش به آب؛ زيرا كه از واضحات است كه آب خاموش كننده و فرو نشاننده آتش است. و از آنچه در فايده سيّم ذكر كرده شد، معلوم شد كه هر يك از آب و آتش را معناى بسيار است . پس اطفاى آتش به هر يك از آن معانى كه در آن فايده ذكر شد، به آبى كه ضد غالب بر آن و مقابل آن است از آن معانى كه از براى آب در آن فايده ذكر شد خواهد شد. پس آتش حسّى معهود به آب حسّى معهود مطلق و مضاف خاموش و فرونشانده مى شود و آتش جهنم به آب رحمت الهى خاموش مى شود.
اگر خاموش شدن وى از ممكنات باشد و آتش عنصرى به آب عنصرى و آتش طبيعت ناريه به آب طبيعت مائيه و آتش عصيان الهى به آب طاعت و مغفرت و آتش جهل به آب علم و آتش قوه شهويه به آب قوه عاقله و آتش عذاب به آب بخشايش و آتش غضب به آب حلم و آتش