و ممكن است شبهه و اشكال در اين معنا به اينكه اين در وقتى ممكن است كه خاموش نشدن آتش جهنم از ممكنات باشد و حال اينكه معلوم نيست و به اينكه اين معنا مساعدت با فقره چهارمين و تفريع آن بر اين نيز ندارد.
وليكن دفع آن ممكن است به اينكه بر فرضى كه خاموش شدن آتش جهنم از ممكنات نباشد فرونشستن شعله و زبانيه آن بى اشكال از ممكنات است، چنانچه از بسيارى از اخبار مستفاد مى شود و همين قدر در صدق فقره شريفه و صحّت مضمون آن كافى است.
و به اينكه عدم مساعدت اين فقره با فقره چهارمين و تفريع آن بر اين، بر فرض تسليم آن، در وقتى لازم مى آيد كه از اين فقره غير از اين معنا از معناهاى ديگر كه مساعدت با آن فقره و تفريع آن دارد مراد نباشد. و اينكه قبول نيست، بلكه باطل است؛ چنانچه اشاره شده و دانسته خواهد شد.
و ليكن انصاف اين است كه اين معنا خلاف ظاهر لفظ حديث است و ممكن است نيز كه مرادْ اين باشد كه آتشِ عنصرىِ موجود در اجسام فرونشانده مى شود به آب عنصرى موجود در آنها، و ليكن اين معنا بسيار دور است كه از ظاهر اين فقره مراد باشد؛ چرا كه خلاف ظاهر آن است قطعاً . بلى هرگاه يكى از بطون آن گرفته شود عيبى ندارد، و اگرچه تفريع فقره چهارمين بر اين معنا ممكن نيست.
و ممكن است نيز كه مراد اين باشد كه فرونشانده بشود آتش طبيعت ناريه به آب طبيعت مائيه . و اين معنا اگرچه از اخبار كثيره مستفاد، مى شود و ليكن بسيار دور است از ظاهر اين فقره، بلكه خلاف آن ظاهر است. بلى هرگاه يكى از بطون گرفته شود عيبى ندارد، اگر چه تفريع فقره چهارمين بر آن ممكن نيست.
و ممكن است نيز كه مراد اين باشد كه فرونشانده مى شود آتشِ طينتِ ناريه به آبِ طينتِ مائيه و از اين جاست كه اعمال شايسته نيز از آن به ظهور مى رسد، چنانچه بسيارى از اخبار دلالت بر آن دارد و ليكن اين معنا نيز بسيار دور است از ظاهر اين فقره، بلكه خلاف ظاهر آن است قطعاً. بلى هرگاه يكى از بطون آن گرفته شود عيبى ندارد، اگرچه مساعدت آن با فقره اول و دويم مانند تفريع فقره چهارمين بر اين خالى از اشكال نيست، مگر به طريقى كه بيان شد و نيز خواهد شد.