از اخبار مأثوره از اهل بيت اطهار و چه از اجماع و چه از ضرورت مذهبيّه و دينيّه كه دلالت بر ثبوت احكام شرعيه و تكاليف الهيه در حق مكلّفين از آدميين و مكلّف بودن آنها به اين ها دارند ؛ زيرا كه دلالت واضحه دارند جميع آنها به طريق إنّ بر وجود عقل و قوه عاقله در آنها؛ زيرا كه به حكم ادّله قطعيه، بلكه ضرورت دينيّه نيز تكليف غير عاقلْ جايز و روا نيست. و نيز دلالت واضحه دارند بر وجود قوه شهويّه در آنها؛ زيرا كه تحصيل حاصل، چون تكليف به غير مقدور مُحال و ممتنع است، به ضرورت عقل قاطع و شهادت نقل ساطع.
و از آن جمله است، نيز ادلّه متكثره معتبره، چه قطعيه و چه غير قطعيه، چه از آيات شريفه و چه از اخبار متواتره و چه از اجماع و چه از ضرورت مذهبيه و دينيه - كه دلالت بر لزوم مخالفت نفس و هوى دارد - ؛ زيرا كه دلالت و شهادت دارند جميع آنها بر وجود هر يك از قوّه شهويه و قوّه عاقله درآنها .
و از آن جمله است، نيز اخبار متواتره كه دلالت دارند بر اينكه مناط در تكليف و ثواب و عقاب عقل است؛ زيرا كه دلالت واضحه دارند به طريق إنّ بر وجود هر يك از آنها در آنها.
و از آن جمله است، اخبار معتبره متكثره كه به خصوص دلالت دارند بر خلق عقل و جهل و جنودِ هر يك از آنها، و بر اينكه سرمايه سعادت انسانى، عقل و قوه عاقله است و سرمايه زيان و خسارت وى قوه شهويه است، و بر اينكه آنچه از خيرات و اعمالِ شايسته و افعالِ حسنه از وى صادر مى شود، به واسطه عقل و قوه عاقله و صفت ملكيّت مخلوقه در وى است، و آنچه از شرور و اعمال ناشايسته و افعال قبيحه از وى به ظهور مى رسد، به واسطه قوه شهويه و صفت شيطانيت و سبعيّت و بهيميّت موجوده در آن است.
بلكه از اخبارى كه در بيان خلق عقل و جهل و جنود هر يك از آنها وارد شده است، برمى آيد كه جميع خيرات و اعمال شايسته از جنود و سپاه جهل و لوازم آن است و جميع شرور و اعمال ناشايسته از جنود و سپاه عقل و لوازم آن است و به طريق إنّ دلالت مى كند بر وجود هر يك از آن دو قوه در آن، و هو المطلوب.
و از آن جمله است، فرموده حضرت امام جعفر صادق - عليه الصلاة والسّلام - در حديث طولانى كه صدوق - عليه الرحمه - در كتاب علل الشّرائع به سند متصل از آن حضرت