نكاتي درباره حديث عنوان بصري از امام صادق(ع) - صفحه 21

قرآن به اين دو نكته تصريح مى كند، امّا از جمله چيزهايى كه نمى توان در آن شك كرد اين است كه زندگى انسان به رغم همه درك و اراده و حركت و تلاش او، دستخوش پيشامدهاى خوش و ناخوش است ،كه هر انسانى به ناچار با آن روبه رو مى شود و در اين مورد، نيكوكار يا زشت كردار با هم يكسانند. اينجاست كه تفويض معنا مى يابد. در اين حال، انسان بايد خود را به خواست و حكمت خداوند واگذارد و زندگى خود را به او تفويض كند و بداند كه در دست قدرت خداوند سلطان و بينا و حكيم و ارحم الراحمين است و دستى كه در امتحانات و بلايا قلب وى را مى فشارد، همان دست ارحم الراحمين يا مهربان ترين مهربانان است. اگر بنده بداند، كه همه توان و قوت و صاحب اختيارى او در امتداد قدرت و صاحب اختيارى خداوند است و او بنده مملوكى بيش نيست و بى اجازه خدا هيچ كارى از وى برنمى آيد، تسليم امر خدا مى شود و به قضا و قدر خداوندى اطمينان پيدا مى كند. اين معنا در دعاهايى كه از اهل بيت(ع) رسيده است، بسيار يافت مى شود:

۰.خداوندا، مرا به قسمت مقدر خود خشنود كن و در همه حال متواضعم گردان.

۰.خداوندا، مرا به قَدَر خود مطمئن و از قضاى خود خشنود گردان.

معناى تفويض اين نيست كه اگر موج دريا كسى را به دل آبهاى دريا كشيد، براى نجات خود تلاش نكند، فرياد نزند، كمك نخواهد و به درگاه خدا دعا نكند؛ بلكه معناى تفويض اين است كه بداند اين سعى و تلاش و دعا و فرياد و كمك خواستن او، در امتداد قدرت خداوند است و اوست كه اگر بخواهد نجاتش مى دهد و اگر اراده كند، موج دريا او را خواهد بلعيد؛ اگر بخواهد نجاتش دهد، صداى فريادش را به گوش مردم مى رساند تا به نجاتش بشتابند و اگر نخواهد، فريادش را به گوش كسى نمى رساند تا به كمك او نيايند. معناى تفويض اين است كه نجات يافتن يا غرق شدن چنين كسى به دست خداست و خداوند در هر حالْ - او را نجات بدهد يا غرق كند - حكيم، بخشنده و بيناى به بندگان صالح خويش است. در اين وقت است كه آدمى به تلاش و دعا و فرياد مى پردازد؛ اگر خداوند نجاتش داد، حمد و شكر او را به جاى مى آورد و اگر تدبير خدا در غرق شدن و

صفحه از 28