مى خواهد انجام دهد و آنچه را مولا نمى خواهد ترك كند؛ چون هدف بنده در زندگى بايد خشنودى مولا باشد كه آن هم در مشغول بودن بنده به اوامر و نواهى مولاست. اگر انسان در ادعاى عبوديت صادق باشد، اشتغالى كه بايد فكر و وقت او را به خود مشغول كند اين است و حتى بهشت، با همه عرض و طول و نعمتهايى كه خدا در آن براى بندگان صالح خود مهيا ساخته است، نبايد ذهن او را به خود مشغول كند.
كسى كه به اين مقام دست يابد، هر قدر هم سعى و كوشش خود را در اطاعت از خدا به كار بندد، باز هم همواره خود را در برابر خدا مقصر و اهمال كار به شمار مى آورد، و هرچه درك او از عبوديت بيشتر شود، احساس كوتاهى او در طاعت و اداى حق بندگى بيشتر خواهد شد؛ زيرا او هيچ گاه خود را در حد قيام به اداى حق بندگى به صورت كامل نمى بيند؛ پس هيچ گاه عجب و غرور او را فرا نمى گيرد و احساس كوتاهى و گناه در او قوى مى شود؛ خنده اش كم و گريه اش بسيار مى گردد: «از اين پس اندكى بخندند و بسيار گريه كنند». غصه چنين كسى بسيار و خوشى و بازى او اندك است. تكبر و خودنمايى، زيادت طلبى، فخر فروشى، مجادله، مباهات كردن و هيچ شأنى از شئون دنيوى در او نيست و كار سختى كه همان قيام به اداى حق بندگى خداست، او را از تمام اين مسائل باز مى دارد.
زيادت طلبى، فخر فروشى، مجادله، مباهات كردن و تكبر و خود نمايى از آثار بى قيدى در زندگى انسان است. بى قيدى و اشتغال، هر يك، عوارض و آثارى در زندگى بشر دارند. آثار بى قيدى عبارتند از: حرص و نزاع بر سر مال دنيا، تكبر و خودنمايى، شادمانى و خوشى و بازى، مجادله و دشمنى و نزاع و جدال بر سر امور دنيوى، و متكبرانه و از سر خودبزرگ بينى با مردم برخورد كردن.
آثار اشتغال نيز بدين قرار است: غصه و اندوه، غرق در بحر تفكر و تأمل شدن، احساس كوتاهى و گناه، پشتكار و دورانديشى و اراده، برخورد قاطع با نفس و برخورد بدون تكبر و خودبزرگ بينى با مردم.
در خطبه صفات متقين در كلام امير مؤمنان، نمايش زيبايى از آثار اشتغال به بندگى