نكاتي درباره حديث عنوان بصري از امام صادق(ع) - صفحه 4

داشته، احساس مالكيت نداشته باشد؛ زيرا بندگان ملكيتى ندارند و مال را از آنِ خدا مى دانند و آن را در جايى كه او فرموده است، به مصرف مى رسانند. ديگر اينكه براى خود تدبير نكند و همه كارهايش در محدوده امر و نهى خداوند باشد.
پس وقتى عبد در آنچه خداوند به وى ارزانى داشته، احساس مالكيت نداشت، انفاق كردن، در آنچه خداوند امر به انفاق آن كرده است، بر او آسان مى شود. و چون تدبير و برنامه ريزى را به خداوند مدبر واگذاشت، بلاها و مصيبتهاى دنيا بر وى آسان مى شود. و چون تمام وقت و همه كارهايش را در محدوده اوامر و نواهى خداوند قرار داد، ديگر فراغتى براى جدال و مباهات بر مردم نخواهد داشت.
هنگامى كه خداوند بنده خود را به اين سه خصلت كرامت داد، امر دنيا و شيطان و مردم دنيا بر وى آسان مى گردد و ديگر در پى زياده خواهى و فخرفروشى در طلب دنيا برنمى آيد و چشمش به دنبال مال مردم نخواهد بود و روزگار را به بطالت نخواهد گذراند، كه اين اولين درجه تقواست. خداوند متعال مى فرمايد: ساين سراى آخرت است. آن را براى كسانى كه نمى خواهند در روى زمين سركشى و تبهكارى كنند مقرر داشته ايم و سر انجامِ نيكِ آن (حسن عاقبت) از آن پرهيزكاران استز.» ۱

شخصيت عنوان بصرى

در كتابهاى رجالى و جرح و تعديل از عنوان بصرى يادى نشده است و ما جز آنچه در اين روايت آمده، شناختى از اين مرد نداريم. بنابر آنچه در اين روايت آمده، او مردى در حدود 94 ساله بوده و در آن زمان از متقدمان به شمار مى آمده، به طلب دانش علاقه مند بوده و ولع بسيار براى حضور در مجلس علماى زمان خود داشته است.

شرح حديث

اهم موارد مطرح شده در اين حديث، علم و معرفت و عبوديت و بندگى است.

1.بحارالأنوار، ج ۱، ص ۲۲۴ - ۲۲۶ .

صفحه از 28