كسانى كه پيامهاى الهى را مى رسانند و از او پروا دارند و از هيچ كس جز خداوند پروا ندارند.^۱
اين آيه ترس و خشيت عارفان و صاحبان شناخت را در ترس از خدا منحصر كرده است؛ زيرا آنان كه پيامهاى خدا را مى رسانند، داراى شناخت به شمار مى آيند و هم آنانند كه از خدا مى ترسند و از هيچ كس ديگرى جز خدا نمى هراسند.
علم و دانش هم گاه ممكن است در افرادى كه ظرف وجودى گيرايى دارند به شناخت تبديل شود.
عرب بيابانگردى نزد پيامبر(ص) آمد. حضرت(ص) به يكى از اصحاب خود فرمود تا به او قرآن بياموزد. آن صحابى سوره زلزال را بر مرد عرب خواند تا به اين آيات رسيد:
پس هر كس هم ذره اى عمل خير انجام داده باشد، (پاداش) آن را مى بيند و هر كس هم ذره اى عمل ناشايست انجام داده باشد، (كيفر) آن را مى بيند.^۲
اعرابى گفت: آنچه خواندى مرا بس است، و به راه خود رفت. مرد صحابى جريان را براى پيامبر اكرم(ص) نقل كرد. پيامبر(ص) - چنان كه در روايت آمده - فرمود:
اين مرد وقتى آمد بيابانى (اعرابى) بود، ولى اكنون كه باز مى گردد فقيه است.
فاصله بسيارى است ميان كسى كه با قبول و فهم يك آيه از قرآن به درجه تفقه و معرفت مى رسد و كسانى كه دانش فراوانى از پيامبران گذشته با خود دارند و در عين حال نه تنها به سوى حق هدايت نمى شوند، بلكه از رفتن ديگران به راه خدا نيز منع مى كنند. قرآن كريم آنان را با اين توصيف عجيب معرفى مى كند:
حكايت اينان مانند چهارپايى است كه بارى از كتاب را حمل مى كند.^۳