وجوه تضعيف و تصحيح اسناد زيارت عاشورا - صفحه 134

كرده ـ محمد بن على بن بلال از محمد بن احمد بن يحيى مى خواهد كه او را به زيارت قبر محمد بن اسماعيل بن بزيع ببرد. ۱ اين قضيه نيز از مدح و منزلت او نزد بزرگان از اصحاب ما حكايت دارد. اين قضيه در كامل الزيارات ابن قولويه (ش 808 و 809) آمده است.
علاوه بر اينها وى در توثيقات عام هم قرار مى گيرد كه عبارت اند از: 1. وى از جمله رجال مستثنا منه كتاب نوادرالحكمه است؛ ۲ 2. وى از جمله رجال كتاب المزار ابن المشهدى است. ۳

6 . محمد بن خالد طيالسى

شيخ طوسى از وى در اصحاب امام كاظم عليه السلام نام برده است ۴ و در «من لم يرو عن الائمة» نيز در دو جا از او نام برده است. در مورد اول گفته است: «روى عنه على بن الحسن بن فضال و سعد بن عبداللّه » و در مورد دوم گفته است: «يكنى اباعبداللّه روى عنه حُميد اصولاً كثيرة» و سپس سال وفات (259ق) و سن وفات (97) او را ذكر كرده است ۵ و در الفهرست گفته است: «له كتاب». سپس سندش را به آن ذكر كرده است. ۶ نجاشى از وى به عنوان «محمد بن خالد بن عمر الطيالسى التميمى ابوعبداللّه » ياد كرده و گفته است: «كان يسكن بالكوفه فى صحراء جَرم، له كتاب نوادر». سپس تاريخ و سن وفات او را ذكر كرده است. ۷
درباره وى تصريحى به توثيق نشده، ولى او از افراد مستثنا منه كتاب نوادرالحكمة است. ۸ به علاوه، وى از روايان كتاب علاء بن رزين است. اين كتاب چهار نسخه داشته كه راوى يكى از نسخه ها محمد بن خالد طيالسى است و طرق هر چهار نسخه معتبر است. ۹ بنابراين، قرار گرفتن او در طريق معتبر را مى توان نوعى مدح به حساب آورد، به ويژه كه وى در طريق شيخ صدوق قرار گرفته و علامه مجلسى بنا به نقل وحيد بهبهانى، آن را موجب مدح مى دانسته است. ۱۰ همچنين از

1.همان، ح۱۰۶۶.

2.اصول علم الرجال بين النظرية و التطبيق، ج۱، ص۲۳۶.

3.همان، ج۱، ص۳۵۷.

4.رجال الطوسى، ص۳۶۰.

5.همان، ص۴۹۳ و ۴۹۹.

6.الفهرست، ش۴۶۸.

7.رجال النجاشى، ش۹۱۰.

8.اصول علم الرجال بين النظرية و التطبيق، ج۱، ص۲۳۶؛ البته در اينجا تنها محمد بن خالد آمده، ولى به قرينه روايتش از سيف بن عميره (تهذيب الاحكام، ج۱، ح۷۱۹ ) مى توان گفت كه وى محمد بن خالد طيالسى است، چنان كه در روايت ديگرى وى با لقب تميمى ذكر شده و از سيف بن عميره روايت كرده (تهذيب الاحكام، ج۳، ح۸۵۱؛ الاستبصار، ج۱، ح۱۷۲۰) و تميمى همان طيالسى است (ر. ك: به معجم رجال الحديث، ج۱۷ ص۷۵ ـ ۷۶)، به علاوه، كتاب سيف بن عميره را نجاشى از طريق محمد بن خالد طيالسى روايت كرده است (رجال النجاشى، ش۵۰۴). بنابراين، مى توان گفت «محمد بن خالد» و «محمد بن خالد تميمى» و «محمد بن خالد طيالسى» ـ كه از سيف بن عميره روايت كرده اند (معجم رجال الحديث، ج۹، ص۳۸۵) ـ همگى يك نفرند.

9.همان، ج۱، ص۵۲۵ ؛ ج۲: ۵۴ ؛ الفهرست، ش۴۹۹؛ مشيخة الفقيه (چاپ شده در آخر مجلد چهارم من لايحضره الفقيه)، ص۵۸ .

10.فوائد وحيد (چاپ شده در پايان رجال خاقانى)، ص۵۴ .

صفحه از 143