عن سليم بن قيس قال سمعت سلمان بقول سمعت عليا... فأملى عليه اسماء الائمة الهداة من بعده رجلاً رجلاً و على(ع) يخطه بيده و قال(ص) انى اشهدكم ان اخى و وزيرى و وارثى و خليفتى في امتى على بن ابيطالب ثم الحسن ثم الحسين ثم من بعدهم تسعة من ولد الحسين ثم لم احفظ منهم غير رجلين على و محمّد ثم اشتبه الاخرون من اسماء الائمة(ع) غير انى سمعت صفة المهدى وعد له و عمله و إن الله يملا به الارض عدلاً كما ملئت ظلما و جورا ثم قال النبى(ع) انى اردت إن اكتب هذا ثم اخرج به إلى المسجد ثم ادعوا العامه فاقرأه عليهم و اشهد هم عليه فابى الله و قضى ما اراد ثم قال سليم فلقيت اباذر والمقداد في امارة عثمان فحدثانى ثم لقيت عليا(ع) بالكوفه والحسن والحسين(ع) فحدثانى به سرا مازادوا و ما نقصوا كانما ينطقون بلسان واحد.
اولاً اين روايت يك مشكل درونى دارد. وقتى كه «لم احفظ منهم غير رجلين»، اگر غير از دو نفر را نتوانست حفظ كند، از كجا فهميد كه «ما زادوا ولا نقصوا»؟ بر فرض اگر جاى جعفر(ع) و موسى (ع) عوض مى شد، او چگونه مى فهميد؟
از طرفى محقق كتاب در ذيل مطلب مى نويسد: جايى براى اشتباه از سلمان و سليم و ابان نيست، بلكه تقيه صورت پذيرفته است. بحث اين است كه سليم كه از مفاسد و جنايات افراد پرده برداشته است، چگونه به اينجا كه رسيده تقيه كرده است؟ اگر گفته شود كه در اوّل كتاب تقيه نبوده، ولى در وسط و يا آخر كتاب تقيه شده، به نظر مى رسد سوراخ دعا گم شده است.
هذا اوّلهم و خيرهم ثم ابناى هذان و اشار بيده إلى الحسن والحسين ثم وصى ابنى سمّى باسم اخى على و هو ابن الحسين ثم وصى على و هو ولده و اسمه محمّد ثم جعفر بن محمّد ثم موسى بن جعفر ثم على بن موسى ثم محمّد بن على ثم على بن محمّد ثم الحسن بن على ثم محمّد بن الحسن مهدى الامة اسمه كاسمى وطينته كطينتى يأمر بامرى و ينهى بنهى يملا الارض قسطا و عدلاً كما ملئت ظلما و جورا ^۱ .
13. گناهها برگردن دو نفر
تعبيرى در روايات پيشوايان دوازده گانه گمراه ـ كه گذشت ـ آمده و در آنها بيان مى شود كه «رجلان من حيّين من قريش عليهما مثل اثم الامة و مثل جميع عذابهم». در اين تعبيرها ـ كه دلالت بر كثرت عذاب مى كند ـ جاى بحث نيست، ولى در برخى از آنها تعبير اين چنين است كه اين دوازده نفر گمراه كننده هستند كه ده نفر از اينها از بنى اميه اند و گناهان اين امت بر عهده دو نفر از آنها است. در تعدادى از اين روايات آمده كه اينها امت را به قهقرا برگرداندند، ولى در ص 768 آمده است:
إن الناس يَدَعون بعدى ما امرهم الله و ما امرتهم فيك من ولايتك وما اظهرت من حجّتك متعمدين غير جاهلين مخالفة ما انزل الله فيك.