اين روايت را مفسرانى چون فرات كوفى، ۱ عياشى ۲ و على بن ابراهيم قمى ۳ از طرق مختلف نقل مى كنند. ۴ فرات آن را از حمران بن أعين از امام باقر عليه السلام ؛ على بن ابراهيم به نقل از امام كاظم عليه السلام ؛ و عياشى به نقل از هشام بن سالم از امام صادق عليه السلام آورده اند. مهم تر آن كه شيخ طوسى خود آن را از طريق ديگر ۵ در الامالى ۶ نقل مى كند و در پايان روايت از قول امام صادق آمده است:
هكذا نزلت.
2. در آيه «يَسْـئلُونَكَ عَنِ الأَْنفَالِ قُلِ الأَْنفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ»۷ ، شيخ طوسى پس از ذكر روايتى از امام باقر و امام صادق عليهماالسلام مى گويد:
به فرموده اين دو امام، انفال متعلق به خداوند، رسول او و جانشين وى است كه هرگونه بخواهد در آن تصرف كند. هيچ كس در انفال سهمى ندارد. از اين دو امام عليهماالسلام نقل است كه غنايم بدر تنها خاص پيامبر صلى الله عليه و آله بوده. برخى از آن حضرت درخواست كردند تا بديشان بدهد. از همين رو، در قرائت اهل بيت آمده است: «يَسْـئلُونَكَ الأَْنفَال». خداوند نيز در پاسخ اين درخواست فرموده كه انفال تنها مختص او و رسولش است. ۸
اشاره شيخ طوسى به قرائت اهل بيت، مبتنى بر رواياتى است كه در تفاسير پيش از وى ذكر شده است. اين روايت در تفسير نعمانى ۹ چنين آمده است:
عن أحمد بن محمّد بن عقدة عن جعفر بن أحمد بن يوسف عن إسماعيل بن مهران عن حسن بن على بن أبى حمزة عن أبيه عن إسماعيل بن أبى جابر عن أبى عبداللّه قال ... قال اللّه تعالى يسألونك الأنفالَ قُلِ الإنفالُ للّه و الرسول، فَحَرّفُوها و قالوا يسألونك عَن الإنفالِ.۱۰
بار ديگر تفاوت بيان شيخ طوسى با محدّثان يا مفسرانى از شيعه ـ كه اين روايات را ظاهرا پذيرفته اند ـ مشهود است. از سوى ديگر، چون اين قرائت (با حذف «عن») از برخى صحابه چون
1.تفسير الفرات الكوفى، ص۷۸.
2.تفسير العياشى، ج۱، ص۱۶۸.
3.تفسير القمى، ج۱، ص۱۰۰.
4.اين منقولات بعدها در مجموعه هاى روايى و تفاسير مأثور شيعه فراوان ذكر شده است. ر. ك: بحارالانوار، ج۱۱، ص۲۴، ج۲۳، ص۲۲۲ و ۲۲۵، ج۸۹ ، ص۵۶ ؛ تفسير نورالثقلين، ج۱، ص۳۲۸ و ۳۳۰.
5.«فحام قال حدثنى محمّد بن عيسى بن هارون، قال حدثنى ابوعبدالصمد عن أبيه عن جده ـ و هو إبراهيم بن عبدالصمد بن محمّد بن إبراهيم ـ قال سمعت جعفر بن محمّد عليهماالسلام يقول كان يقرأ: «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى ءَادَمَ وَنُوحًا وَءَالَ إِبْرَ هِيمَ وَءَالَ عِمْرَانَ وَ آلَ محمّدٍ عَلَى الْعَــلَمِينَ». قال هكذا أنزلت» (الامالى، ص۳۰۰). اين روايت با همين اِسناد در بشارة المصطفى، ص۳۰۵ آمده است.
6.ص۳۰۰.
7.سوره انفال، آيه۱.
8.التبيان، ج۵ ، ص۷۱ ـ ۷۲.
9.ر. ك: مستدرك الوسائل، ج۷، ص۳۰۰.
10.نيز ر. ك: بحارالأنوار، ج۹۳، ص۲۱۳ كه روايتى با مضمون مشابه را از تفسير على بن ابراهيم قمى نقل مى كند. به جز اين، در كتاب القراءات سيارى (ر. ك: القرآن الكريم و روايات المدرستين، ج۳، ص۴۰۴) سه روايت ديگر آمده كه مضمون آنها تقريبا مشابه، اما روايان متفاوتى دارند.
