نمودارهاى (2 و 3) ترسيم شده اند ـ پديد آمده و شايع شده اند. همچنين ترتيب تاريخى اين سه طريق نيز چنين خواهد بود: (1)، سپس (2) و (3) يا احتمالاً (3) و (2). اول (1) است؛ زيرا شيرجه زدن به زير حلقه مشترك، تا طبقه صحابى، يعنى عمران، پايين مى آيد، در حالى كه دو «شيرجه» ديگر عميق تر است؛ يعنى تا طبقه شخص پيامبر.

نتيجه گيرى از تحليل شبكه اسناد و روايت (2)

به نظر ينبل اين روايت با توجه به مبدع غير قابل ترديد آن، بايد زمانى بين دهه هشتاد، دوره اى كه نخستين اسنادها در سنت اسلامى شكل گرفته اند، و 107 يا 109، سال درگذشت أبورجاء، به وجود آمده باشد. چنان كه پيش تر اشاره شد وى مدعى نيست كه اين روايت مربوط به زمانى پيش
از اين تاريخ نيست، بلكه تأكيد مى كند اطلاعات موجود در اسانيد اين روايت بر تاريخ پيدايش پيشنهادى دلالت دارند. ^۱
البته روايات متأخرتر ديگرى نيز هستند كه در آنها بر مضمون غلبه داشتن تعداد زنان بر مردان در جهنم تأكيد شده است. يك مورد روايت سليمان التيمى (در جايگاه حلقه مشترك شبكه) از أسامة بن زيد است كه در پاورقى 42 آمد. مى توان چنين فرض كرد كه سليمان اين روايت را بر اساس روايت أبورجاء ساخته باشد؛ با اين كه عبارت اندكى متفاوت است. ينبل مجموعه ديگرى از اين دست روايات را شناسايى كرده و مورد تحليل و بررسى قرار داده است. ^۲

نقد و بررسى نظريه ينبل

با اين كه روش تحليلى ينبل و خصوصا توسعه مفهوم حلقه مشترك، گامى مهم در «روش شناسى تاريخ گذارى روايات» ^۳ نزد حديث شناسان غربى به شمار مى آيد، ^۴ پاره اى ترديدها و انتقادات درباره قواعد و نتايج روشى وى از سوى ديگر انديشمندان غربى طرح شده است، ^۵ كه به اجمال در ذيل به آنها مى پردازيم:
1. اين فرض كه «حلقه مشترك» جاعل روايت است و «طريق منفرد» از حلقه مشترك تا پيامبر صلى الله عليه و آله وسلمطريقى است كه وى از خود ساخته است، لزوما صحيح نيست. با اين كه ينبل اذعان مى كند كه امكان دارد يك روايت پيش از حلقه مشترك رايج بوده باشد، ولى قاطعانه مرجع وى را به