بعضه بعضاً و لكن نزل أن يصدّق بعضه بعضاً فما عرفتم منه فاعملوا به و ما تشابه عليكم فامنوا به؛ ۱
۰.رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم از كنار گروهى گذشتند كه آيات قرآن را تفسير كرده، آيه اى را به آيه ديگر ارجاع مى دادند. ايشان در حالى كه از اين عمل آنان خشمناك بودند، فرمودند: به همين طريق امت هاى قبل از شما گمراه شدند؛ چه درباره پيامبرانشان با يكديگر اختلاف كردند. همانا گذشتگان شما در مجادله شان در كتابشان گمراه شدند. قرآن نازل نشده تا بعضى از آيات آن بعضى ديگر را تكذيب كند، بلكه قرآن نازل شده كه بخشى از آن بخش ديگر را تصديق كند. پس آنچه از محكم قرآن است، بدان عمل كنيد و آنچه كه متشابه قرآن است، بدان ايمان آوريد.
بررسى سند: ذهبى در ميزان الاعتدال در بيان شخصيت عمرو بن شعيب نقل مى كند:
وثقه ابن معين و ابن راهويه و قال الاوزاعى: ما رأيت قرشياً اكمل من عمرو بن شعيب. ۲
اين روايت به عنوان حديث صحيح مورد پذيرش قرار گرفته و از همين طريق، روايات ديگر نيز نقل گرديده كه خواهد آمد.
روايت دوم:
۰.واخَرج احمد مِن وجهٍ آخَر، عن عمرو بنِ شعيبٍ، عن أَبيهِ، عن جدّهِ:سمِع رسولُ اللهِ صلى الله عليه و آله وسلم، قوماً يتدارون فقالَ: إنما هَلك مَن كانَ قَبلَكم بِهذا، ضَربوا كتابَ اللهِ بَعضَه بِبعضٍ، و إنما نَزل كتابُ اللّه يصِّدقُ بعضُه بعضاً، فلا تكذِّبوا بعضَه ببعضٍ، فما علمتم منه فقُولوا و ما جهِلتم فكِلوه إلى عالِمه؛ ۳
۰.رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم ـ كه درود خداوند بر او و خاندانش باد ـ شنيدند گروهى (در مورد قرآن) اختلاف كرده اند: همانا مردمان قبل از شما به سبب چنين كارى هلاك شدند، بعضى آيات كتاب خدا را با كمك بعضى آيات ديگر تفسير كردند. قرآن نازل شد تا بعضى از آن بعضى ديگر را تصديق كنند. پس برخى از آيات آن را با برخى ديگر تكذيب نكنيد. آنچه از آن مى دانيد بيان كنيد و آنچه را كه نسبت به آن آگاهى نداريد، به داننده اش واگذار كنيد.
بررسى سند: با توجه به آنچه درباره سند روايت آمده است ـ كه در اينجا بايد گفته شود ـ محققان مسند احمد بن حنبل در ذيل اين حديث و بررسى طرق مختلف گفته اند:
صحيح و هذا اسناد حسن. ۴
و نيز در تفسير ابن كثير اين سند صحيح شمرده شده است:
هذا اسناد صحيح. ۵
1.درالمنثور، ج۳، ص۴۵۵.
2.ميزان الاعتدال، ج۳، ص۲۶۴.
3.درالمنثور، ج۳، ص۴۵۵.
4.مسند احمد بن حنبل،ج ۱۱، ص۳۵۴.
5.تفسير ابن كثير، ج۱، ص۳۱۰.