نقد و بررسي «مسند علي بن ابي طالب» - صفحه 212

17482حديث است كه در سال 1417قمرى، به همت دارالمأمون للتراث، در بيروت و دمشق منتشرشد. هرچند، از امضاى مؤلّف و محقّق در پايان مقدّمه نسبتا كوتاه كتاب، مى توان دانست كه در مدينه، تدوين يافته است.
شماره صفحات اين هفت جلد، پياپى است؛ از اين رو، اين مزيّت را دارد كه حتى با تعدّد و تنوّع چاپ، ذكر شماره مجلّد ضرورى نخواهدبود. همچنين علاوه بر شماره مسلسل احاديث، شماره گذارى ديگرى جهت طرق متعدد هر حديث، در كتاب منظور شده است؛ زيرا معمولا هر روايت از چندين طريق نقل شده است. مجموع اين طرق، به رقم 17482 بالغ مى شود.
از آنجا كه بر جلد و صفحه عنوان اين اثر آمده است: الموسوعة الحديثية الكبرى، و در مقدمه اش، بهره ورى از 900 مأخذ را متذكر شده است، به نظر مى رسد اين كتاب، اولين گام از يك سلسله مسندهاست و اين، يكى از آن مجموعه است و ظاهرا بايد چشم به راه موسوعه هاى حديثى بزرگ ديگرى در اين سلسله انتشارات بود.
مطالب كتاب، عينا از روى صفحه هاى منابع خطّى و چاپى، بريده شده و كنارهم گردآمده و افست شده است. در مقدمه اين اثر مى خوانيم:
مسند على ـ رضى الله عنه ـ به ترتيب كتاب تحفةالأشراف در اطراف الحديث از حافظ مزّى، تنظيم شده و اين امتياز را بر آن دارد كه اوّلا هم متن و هم اسناد روايت را به صورت كامل دارد؛ ثانيا از نظر كمّيّت نيز برتر است؛ زيرا حافظ مزّى تنها به صحاح سته، مراسيل ابوداود، علل ترمذى، شمائل ترمذى و عمل اليوم والليله نسايى، قناعت ورزيده است. همچنانكه حجم اين اثر، با كار ابن حجر در اتحاف المهرة ـ كه تنها يازده مصدر از كتب اهل سنّت را گردآورده ـ نيز قابل قياس نيست.
از اين كه بگذريم، اگر نظرى به كتاب الجامع الكبير سيوطى بيفكنيم ـ با آنكه اين كتاب سيوطى، كتاب اطراف الحديث به شيوه رايج نيست ـ درمى يابيم كه او تنها هفتادوپنج مصدر

صفحه از 237