و این مطلب را به امام صادق علیه السلام عرض کردم، ایشان فرمودند: همان طور بوده است.¹.
بدینسان، این روایت، ربطی به امامت و تغییر امام ندارد بلکه در مورد پیروزی جبهه حق بر باطل است.

نتیجه

بداء به معنای پیدایش رأی جدید یعنی تغییر در مشیت و اراده و قدر و قضا، تعارضی با علم الهی ندارد، بلکه ناشی از علم مطلق و ذاتی خداوند و بر اساس آزادی و قدرت مطلق خداست، و با بداء در انسان _ که ناشی از جهل است _ متفاوت است.
اشکالات بداء ناشی از قیاس خدا به انسان در منشا بداء است. استناد به احادیث ضعیف یا عدم درک درست احادیث هم از علت‌های اصلی طرح این گونه اشکالات است.

کتابنامه

_ الاحتجاج، احمد بن علی الطبرسی، تعلیقات: سید محمد باقر الخرسان، النجف الأشرف: مطابع النعمان، 1386ق/1966م.
_ اساس البلاغه، محمود بن عمر زمخشری، بیجا، بیتا.
_ اصول الکافی، محمد بن یعقوب کلینی،ترجمه و شرح: سید جواد مصطفوی، تهران: انتشارات علمیه اسلامیه، بیتا.
_ اصول الکافی، محمد بن یعقوب الکلینی، بیروت: دارالصعب، دارالتعارف، الطبعه الرابعه، 1401ق.
_ اصول الکافی، محمد بن یعقوب بن اسحاق الکلینی، ترجمه و شرح: محمد باقر کمرهای، تهران: منشورات المکتبة الاسلامیه، چاپ نهم، 1379ش.
_ انتصار للصحب و الآل، ابراهیم بن عامر الرحیلی، المدینة المنوره: مکتبة الغرباء الأثریه، الطبعة الثانیه، 1419ق/1999م.
_ انوار النعمانیه، نعمة الله الجزائری، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، الطبعة الرابعه، 1404ق/1984م.
_ اوائل المقالات، (سلسله مؤلفات شیخ مفید)، محمد بن محمد بن النعمان المفید،