اطلاع و آگاهی امام علیه السلام را به ورای عمل ظاهری، یعنی قلوب و نیت‌ها نیز سرایت دهد. البته بیشترین فعل به كار رفته در احادیث، لفظ یری است كه مطابق با آیات مشاهده اعمال در قرآن كریم به كار رفته،^۱ و افعال دیگر باید به عنوان بیانی دیگر از یری و تفسیر آن لحاظ شود.

نتیجه

خاستگاه مسأله عمود نور را باید در آیات و روایاتی (از شیعه و سنی) جست و جو نمود که موضوع شهادت و عرضه اعمال در آنها مطرح شده است؛ موضوعی که بازگشت به سنت الهی نسبت به انسان، یعنی مسأله هدایت در برابر ضلالت دارد. پیوند تحقق عمود نور به آگاهیِ هادیانی است که در اوج رتبه پاکی روح، علاوه بر هدایت عام از مقام هدایت‌گری ویژه بهره‌مند هستند. بیان و طرح مسأله عمود نور در روایات از جانبی نشان‌گر منزلت پیشوایان شیعه در نظام هستی و نقش ایشان در تکامل روحی انسان است و از جهتی بیان‌گر توجه فراوان الهی به مسأله هدایت انسان در تمام مراتب و مراحل آن است.

کتابنامه

_ اثبات الوصیة، علی بن حسین مسعودی،‏ قم‏: انصاریان، سوم‏، 1426ق/1384ش.
_ الإختصاص، محمد بن محمد بن نعمان مفید، قم‏: انتشارات كنگره جهانی شیخ مفید، 1413ق.
_ الإرشاد، محمد بن محمد بن نعمان مفید، قم‏: انتشارات كنگره جهانی شیخ مفید، 1413ق.
_ الأمالی، شیخ صدوق، انتشارات كتابخانه اسلامیه، 1362ش.
_ الأمالی، محمد بن حسن‏ طوسی، قم‏: انتشارات دارالثقافة، 1414ق.
_ بحار الأنوار، محمد باقر مجلسی، بیروت: مؤسسه الوفاء ، 1404ق.
_ بشارة المصطفی، عماد الدین طبری، نجف: چاپ كتابخانه حیدریه، 1383ق.‏
_ بصائر الدرجات، محمد بن حسن صفار، قم: انتشارات كتابخانه آیة الله مرعشی، 1404ق.‏
_ تأویل الآیات الظاهرة، سید شرف‏الدین حسینی استرآبادی، قم: انتشارات جامعه مدرسین، 1409ق.
_ تجسم عمل یا تبدل نیرو به ماده، محمد امین رضوی، تبریز: چاپخانه محمدی علمیه، اول،