آن برای ما گشایش ایجاد کند.^۱
اولاً، صدر و ذیل روایت به خوبی نشان می‌دهد که مسأله عمود نور موضوع مطرح و مشهوری میان مردم بوده و همین طور استفاده می‌شود که موضوع عمود نور با تفاسیر گوناگون و ضد و نقیضی رو به رو بوده است؛ به گونه‌ای که یکی از اصحاب برجسته ائمه را به تحقیق از حقیقت آن و سؤال از سردرگمی مردم نسبت به آن کشانده است.
به هر حال، روایت با صراحت عمود نور را مربوط به کار و عمل بندگان می‌داند؛ یعنی می‌توان ادعا کرد عمود نور حاصل کار انسان‌ها است و امام علیه السلام با داشتن روح القدس و نگریستن بر این عمود‌ها _ که از هر شهر و آبادی ساطع می‌شود _ بر اعمال بندگان آگاهی می‌یابد^۲ و روایات از آن به یری، یبصر، ینظر، یشرف، یعلم، نصب، یعرف تعبیر می‌کنند.^۳
همان گونه که روایات تأکید می‌کنند، تمام این اتفاقِ مستمرِ عظیم وابسته به روح بلند و قدسی امام است که چنین اشراف و احاطه‌ای بر انسان‌ها دارد. از همین رو، در بحث رویت اعمال، بر روح قدسی ایشان تأکید شده تا توهم امکان نداشتن آگاهی همزمان از این حجم گسترده از علم را با توجه به ظرفیت و توان خدادادی امام تبیین کرده باشد.

عمود نور و شهادت بر اعمال

ثمره و نتیجه وجود عمود نور برای امام علیه السلام به اجمال، مشاهده و توان دیدن اعمال انسان‌هاست. این مطلب با عبارت‌های نزدیك به هم، در تمامی گروه‌های احادیث عمود نور ذكر شده است. در قریب به اتفاق عبارت‌های مزبور، لفظ عمل یا اعمال ذكر شده است. این به وضوح می‌فهماند که خصیصه مورد تأکید در باره عمود نور، آگاهی و اطلاع امام علیه السلام از رفتار و کنش و واکنش انسان‌ها و بندگان خداست.
تعابیری مانند: یعرف به الضمیر، یشرف به علی اهل الارض، كل ما احتاج الیه لدلالة اطلع علیه، لایستر عنه منها شیء،^۴ توهم مشاهده صرف بدون آگاهی و علمِ از حقیقت اعمال و نیت‌ها را باطل می‌نماید؛ همان گونه كه اختلاف در تعبیر از آگاهی و علم امام با افعالی مثل: یبصر، یری، یشرف، یعرف، ینظر، یعلم،^۵ در صدد است که كیفیت و شیوه