مطلع الصباحتين و مجمع الفصاحتين - صفحه 186

قريش. ۱ اين كتاب در قرن دوازدهم هجرى توسّط مترجمى ناشناس به نام شاه سلطان حسين صفوى به فارسى ترجمه شده و مترجم، نام آن را «ضياء الخافقَين فى شرح دعاء الصنمين» نهاده است. ۲
6) ديوان اشعار فارسى. ابن فوطى در شرح حال وى گويد كه شيخ اسعد را ديوانى است به فارسى در هشت هزار بيت؛ ولى تاكنون اثرى از اين ديوان در منابع، شناسايى نشده است. ۳
7) مطلع الصباحتين و مجمع الفصاحتين (كتاب مورد گفتگو).
هيچكدام از آثار رديف اول تا ششم، از دستبرد حوادث دوران درامان نمانده و اكنون فقط بخشهايى از آنها در لابه لاى كتابهاى حديثى نقل شده است. امّا از كتاب هفتم، بخش هايى تا به امروز باقى مانده كه موضوع همين مقال است و پس از اين، درباره آن گفتگو خواهد شد.
مؤلّف، پنج اثر اوّل خود را قبل از اثر هفتم تأليف نموده است.

مطلع الصباحتين و مجمع الفصاحتين

اين اثر تنها تأليف باقى مانده از شيخ اسعد اصفهانى است. او در اين اثر خود، با ابتكارى نو و جديد، به اثبات ولايت اميرالمؤمنين(ع) مى پردازد. او تطبيقى انجام داده بين كتاب «شهاب الأخبار» قاضى قضاعى و «نهج البلاغه» سيد شريف رضى. كتاب اوّل، جامع احاديث نبوى و مورد اعتماد عامّه و كتاب دوم، شامل كلمات علوى و مورد استناد خاصّه مى باشد.
شيخ اسعد با مطابقت احاديث اين دو كتاب، اين نتيجه را به اثبات رسانده كه شمس ولايت، مولا اميرالمؤمنين(ع) در تمامى سخنان، حديث و كلامى از حضرت پيامبر(ص) را مدّنظر داشته است. او در اين كار خود، راه نوينى را در پژوهش در ولايت گشوده كه متأسّفانه

1.الذريعة: ۱۰/۹ـ۱۰ و ۸/۱۹۲ و ۱۱/۲۳۶ و ۱۳/۲۵۶ـ۲۵۷؛ كتابخانه ابن طاووس: ۴۹۳

2.الذريعة: ۱۵/۱۲۳

3.مجمع الآداب، ابن فوطى: ۲/۳۳

صفحه از 199