ذكر كتب و اسماى مصنّفان و علما به‏شرح بيان كرده شد. چون بر آن واقف شوند، جهل و بى‏مايگى و بهتانِ اين قائل ^۱ بدانند. و الحمدُ للَّه ربّ العالمين.

[ 38 ]

[ حضور شيعه در مجالس مذهبى و واكنش آنان به مناقب على(ع) ]

[ حق‏طلبى و دقت نظر شيعيان در آموزش و فراگيرى دين ]

[ گرايش شيعيان به مجالس مذهبى متعلق به اهل بيت و مخالفت با دشمنان اهل بيت(ع) ]

[ نقد سخن صاحب فضائح در انتساب مذهب شيعه به ابن مقفع ]

[ پاسخ به انتساب سخنى درباره فضيلت شيخين به على (ع) و اثبات عدم صحت اين انتساب ]

[ احتياج صحابه به علم على(ع) ]

آنگه ^۲ گفته است:
اگر دانشمندى حنفى يا شفعوى ^۳ در شهر آيد و مجلس دارد،^۴ اگر فضيلت و منقبتِ على بوطالب - رضي اللَّه عنه - بسيار گويد، مَعَ ما^۵ كه اصولِ مذهبِ خويش را شرح مى‏دهد و تفضيلِ خلفاىِ راشدين مى‏گويد، خود را در غلط افكنند و همه بدان مجلس مى‏شتابند و مست و نيم مست فريضه‏ها^۶رها كرده در مجلسِ آن مخالف نعره مى‏زنند و شادى مى‏نمايند كه او نامِ على برده است. و چون جمع شوند با يكديگر مى‏گويند كه ديدى در حقِ‏ّ اميرالمؤمنين على ^۷چه گفت...! شنيدى كه عصمتِ انبيا چگونه گفت...! ايشان را گويند: آن شنيدى و اين نشنيدى‏^۸ كه در حقِ‏ّ بوبكر و عمر و عثمان چگونه گفت؟ ايشان را چه ثنايى گفت و بوحنيفه و شافعى را چه منقبت گفت. هيچ مى‏شنوى‏^۹ كه مى‏گويد: بوبكر منافقى بود، يا عمر ضالّى‏^۱۰ بود، يا بوحنيفه اجتهاد كه كرد نمى‏بايست كردن كه شرحِ شريعت قائم دهد؟ يا هيچ كس مى‏گويد كه على نصّ بود از قِبَلِ خداى، و صحابه به بيعتِ بوبكر كافر و ضالّ شدند؟ اگر اين مى‏گويد كه موافقِ عقيده تو است،^۱۱پس تو شايد كه نَشاط كنى و گردن بيفرازى. چون او اين هيچ نمى‏گويد، تو را از مجلس و سخن او

برايشان افتاد، ^۱ ايمن باشند، و به خونِ امّت فتوى كردن و به خلافِ فرمانِ خدا و مصطفى اشارت كردن، كفر و ضلالت باشد؛ ^۲ تا به قولِ خودش كفرِ خود اظهار و اثبات كرده باشد.
و آنچه گفته است: «شيعه مستقلّ نباشند و تير از جعبه خود نيفكنند» ^۳ از خود حساب كرده است كه هرگز مستقلّ نبوده است آن كس كه تقيّه بكند و گويد: «در اصولْ مذهب بُلحسنِ اشعر دارم و در فروع مذهبِ امام شافعى» و از عهدِ شافعى تا به عهدِ بُلحسن سال‏ها بوده است. ندانم تا اين جماعت در اصول، ^۴مذهبِ كه داشته باشند ^۵ و يا خود در اصول مذهبِ ايشان موقوف بوده باشد و بر فروع كار كرده باشند تا بُلحسنِ اشعر پديد آيد.^۶ و اگر خود آن‏^۷ اصول، مذهبِ امام شافعى است، حوالت كردن به بُلحسن اشعر^۸ خطا و انكار و تلبيسِ حق باشد. و اكنون مى‏گويد: تقيّه نمى‏كنم! خود را سنّى حنيفى‏^۹ مى‏خواند. پس هرگز مستقلّ نبوده است به نفسِ خود، و تير از جعبه خود نيفكنده‏^۱۰ است، و مذهبى دارد كه از آن ضعيف‏تر ممكن نباشد تا بدان كيله كه بر [ غير^۱۱ ]پيموده است‏^۱۲ با خود پيمايد، و صورتِ خود را در آيينه مذهب ببيند و بداند كه «كما تَدين تُدانُ، و كما تَكيلُ تُكال»^۱۳.^۱۴
و آنچه گفته است كه: «ايشان را فروعى نباشد كه بر آن مناظره كنند» در فصولِ مقدّم