تربيت كرد، و به روزِ دعوت، شرّ قريش از وى كفايت كرد، و او را به نفس و جان و مال نصرت كرد؟ اين همه بوطالب كرد نه پدرِ على بود؟ و نه فاطمه اسد كرد كه مادرِ على بود؟ و روزِ نكاحِ خديجه، خطبه رسول نه بوطالب خواند كه «الحمد للَّه الّذي جعلنا من نسل إبراهيم و من ذرّيّة إسماعيل؟^۱ اگرچه كافر بود، حمد خداى مى‏كرد و حمدْ موقوف است بر معرفت. آنگه روز اوّل كه محمّد در حضورِ همه بنى هاشم و قريش برخاست و گفت: «يا بني هاشم، يا بني عبدالمطَّلب، أدعوكم إلى كلمتين خفيفتين على اللّسان، ثقيلتين في الميزان (إلى آخره)»،^۲ اوّل كسى كه برخاست و قبول كرد از آن چهل‏گانه نه على بود؟ و سبقت ^۳در اسلام نه على را بود؟^۴ و بعد از آن چون رسول - عليه السلام - از مكّه هجرت كرد به مدينه، آن كس كه بر جايگاهِ او بخفت نه علىّ مرتضى بود كه نفس بذل كرد و جان فدا كرد مصطفى را؟ روز بدر، راست مى‏گويد على كجا بود كه وليد عتبه و طعيمه ^۵ عدىّ را و نوفل خويلد را و كان من أشدّ المشركين - و أبوقيس برادر - خالد^۶ را تا به سى و پنج نفس همه را نه على كشت؟ و

بوطالب ظاهر ساخته است و عجب اين است كه نه از فتواىِ مفتيان ترسيده است و نه از تيغِ تركانِ غازى، بدين دليرى اجراىِ اين الفاظ در حقّ امامى چون علىّ مرتضى كه به اجماعِ امّت امام و مقتداست كرده. ^۱
امّا جواب آنچه گفته است: «دينِ هدى ^۲ را دولت نه به على بود، بلكه دولتش به رسولِ خداى بود و رونقش به عمر بود»، پندارى فراموش كرده است آنچه در فصل پيشين بيان كرده است كه «اگر نه محمّد بودى، على و عمر چون شتربانانِ ديگر بودندى» و اينجا مى‏گويد: «رونقش به عمر بود». بل عمر را بر رسول و بوبكر تفضيل نهاده است كه چون او فتحِ بلاد بيشتر از هر دو كرده باشد، هيبتِ او در دلِ كافران و گبركان بيشتر باشد. و رسولِ با عظمت در عهدِ خود دو منبر نهاده است: يكى در مكّه و يكى در مدينه. ^۳و عمر چهارصد و چهل‏^۴ منبر نهاده باشد و بوبكر در عالم‏^۵خود منبرى ننهاده باشد. پس خواجه نوسنّى مى‏بايست كه آن روز كه مهاجر و انصار به خلافت بر بوبكر بيعت مى‏كردند، آنجا بودى تا گفته بودى كه عمر از بوبكر بهتر است، و اين كار بدو لايق‏تر است. و خواجه پنداشته كه درين فصل، عمر را بر على تفضيل مى‏نهد. خود به غلط افتاده است و عمر را بر رسول و بوبكر تفضيل نهاده است! و عمرِ خطّاب مگر بدين معنى راضى نباشد تا خواجه انتقالى هم از رسول بيزار باشد هم ^۶ از بوبكر، هم از عمر، هم از عثمان، هم از على و آلش خود برى و بيزار است.
امّا آنچه گفته است: «آنچه عمر كرد على ده‏يكِ آن خود كجا كرد؟» راست مى‏گويد. على را در اسلام منزلت كجا بوده است؟! و رونق ^۷ كى داشته است؟! اوّلاً روزِ اوّل كه سيّدِ انبيا - عليه السلام - از مادر و پدر بماند، آن نه پدرِ على بود كه او را با پناه گرفت و