نبوّت و رسالت درجه أعظم است و مرتبتِ اكبر، و رسول مُطاع است و امام را طاعتِ ۱وى واجب است، و رسول مقتداست و على و غير على مقتدي. و صاحبِ كتاب و شريعت و معراج و نبوّت، مصطفى است كه أفضل الأنبيا است. پس بدين شرح شبهتى بنماند كه امام را درجه نبوّت نباشد.
و درين ۲ شبهتى نيست كه شيعت امامت و رياست عقلاً واجب دانند، و امام را در همه روزگارى معصوم و منصوص و مقطوعٌ على عصمته گويند. و اگر طاعتِ ائمّه بر امّت واجب دانند، اقتدا درين مسأله به عقل و قرآن كردهاند. امّا عقل: وجوبِ رياست به علّتِ جواز خطا، و اخذ معالم شريعت، و نفىِ علّتِ حاجت، و اثباتِ عصمت و نصوصيّت، و در معالم أعلم النّاس بعد رسول اللَّه. امّا فرضِ طاعت، اقتدا به قرآن است؛ آنجا كه بارى تعالى گفت: «يا أيُّها الَّذينَ آمَنُوا أطيعُوا اللَّهَ وَ أطيعُوا الرَّسُولَ وَ اُولى اْلأَمْرِ مِنْكُمْ»،۳ پس امامت را اين درجت و فضيلت نهند كه بيان كرده شد بىشبهتى و تقيّتى، و هر كس را كه خلافِ اين داند، ضالّ و هالك دانند بىشبهت و تقيّت؛ تا از جعفر صادق - عليه السلام - روايت كردهاند كه گفت: ۴ «سواءٌ [ عليَّ ]من خالَفَ هذا الأمر يعنى الامامة صلّى أم زنا». ۵ معنى آن است كه راست آن است ۶ كه هر كه خلافِ
1.صفحه «۲۴۱» چاپ قديم
2.ع - ث - ح - د: «و در آن».
3.صدر آيه ۵۹ سوره مباركه نساء. و براى استدلال شيعه با اين آيه بر امامت دوازده امام، رجوع شود به تفاسير شيعه.
4.براى تحقيق در اين حديث، رجوع شود به تعليقه ۱۰۵.
5.بحار الأنوار، ج ۲۷، ص ۲۳۵، ح ۵۰ به نقل از ثواب الأعمال؛ ثواب الأعمال، ص ۲۱۰ و در اين كتاب آمده است: «... سواء على من خالف هذا الأمر، صلّى أم صام. و في حديث آخر قال الصادق عليه السلام: الناصب لنا أهل البيت، لايبالي صام أم صلّى أو زنا أو سرق، إنّه في النار».
6.ح: «راست است». د: «برابر است». و مراد آن است كه برابر و يكسان است. و تحقيق اين معنى و حسن تعبير مصنف رحمه اللَّه عليه در اين مورد ضمن بحث از حديث خواهد شد. إن شاء اللَّه تعالى.
قاضى شوشترى رحمه اللَّه عليه در مجلس پنجم از مجالس المؤمنين (ج ۱، چاپ اسلاميه، ص ۴۸۲) بعد از ترجمه «خواجه جعفر بن محمد بن موسى بن جعفر ابو محمد دوريستى رازى» گفته: «الخواجه حسن بن جعفر دوريستى خلف صدق شيخ جعفر مذكور، و در تحلّى به فنون فضل و كمال مشهور است. گاهى به گفتن شعر ميل مىفرمود و اين قطعه از جمله اشعار لطافتشعار اوست: بغض الوصى علامة معروفة (تا آخر دو بيت). و اين مضمون كلام هدايتانجام امام جعفر صادق عليه السلام است كه: سواءٌ لمَن خالَفَ هذا الأمرَ صلّى أو زَنا؛ يعنى برابر است مر آن كس را كه خلاف امر امامت كند، آن كه نماز كند يا آن كه زنا كند».