مايه بندانسته است كه مُخْبِرْ و مُحَدِّث، مانندِ غوّاص باشد كه به دريا فرو شد، ۱ هر چه به دستش افتد برآرد و دلالتِ مذهبِ او نباشد؛ تا در كتب اخبار از مخالف و مؤالف از هر گونهاى آورند از مناقب و مَساوى؛ و به اعتقادِ محدّث تعلّق ندارد. و اين خبر خود معروف نيست. و چون مذهبِ خواجه مجبّر ناصبى، چنان است كه نجات و هلاكِ خلايق به مشيّتِ خداى تعالى تعلّق دارد كه مالك الملك است تا اگر خواهد بوجهل و فرعون را به بهشت برد به قيامت، و محمّد و موسى ۲ به دوزخ! ۳و كس ۴ را بر وى اعتراض نرسد كه مالك المُلك اوست، پس بايد كه در عثمان و غيرِ وى اين طريق هم با مشيّتِ خداى گذارد كه قطع نتوان كردن بر نجات و هلاكِ غير، الّا به قيامت كه آن به قيامت تعلّق دارد؛ وگرنه دست از مذهبِ بدِ نامعقول بداشتن، و اعتماد بر ايمان و طاعت كردن. و الحمدُ للَّهِ ربِّ العالمين.
[ 82 ]
[ اشاره به تعابير توهينآميز مؤلف سنّى در حق صحابه ]
آنگه گفته است:
و هم ابن البرقى در كتاب آورده است كه «وثبَ عمرُ إلى أتانٍ فنكَحَها». معنى آن كه عمر روزى به خرى برايستاده بود. ۵
جواب آن است كه مانندِ اين الفاظ اجرا كردن در حقِّ صحابه و حوالت كردن به خود و به غير، الّا بىنفسى و بىحميّتى و بىامانتى نباشد و ساحتِ عمر از مانندِ اين افعال مگر ۶ منزّه دانستن اولىتر؛ اگرچه خواجه خود انبيا را هم معصوم نداند؛ پس چون خطا و زلّت و معاصى و كبائر و فواحش در كبارِ انبيا و مرسلان روا دارند، ندانم
1.م - ح - د: «شود». پس «شد» در متن (به فتح شين) مخفف «شود» است؛ چنان كه در اين بيت:
راستى موجب رضاى خداست
كس نديدم كه گم شد از ره راست
يعنى: گم شود.
2.ح - د به اضافه: «را».
3.صفحه «۲۵۶» چاپ قديم
4.ث - م - ب: «كسى». ح - د: «هيچ كس».
5.ث: «بد ايستاده بود» ح - د: «بد ايستاد».
6.م - ح - د ندارند. و مىتواند بود كه «مگر» محرّف از «منكر» بوده باشد.
