شيعت، اميرالمؤمنين بهتر است از مهدى، و على‏ زعمِ المصنّف اگر ايشان حقّى به دست فروگرفتند، از آنِ على بود و على زنده بود و ايشان زنده بودند. چون على كه بهتر است در حالِ حيات انتقام نكشيد، مهدى كه به درجه ازو كمتر است، انتقام چگونه كشد؟ و شيعت از آن مبرّااند. و الحمد للَّه ربّ العالمين.

[ 92 ]

[ قول به زيادت و نقصان در قرآن عقيده غاليان نه شيعه اصولى ]

آنگه گفته است:
و اندرين آيت افزايند از قرآن كه خداى تعالى مى‏گويد: «ما ذا أنْزَلَ رَبُّكُمْ»^۱فى علىٍ‏ّ. ففريقاً [ من ] آل محمّد كذّبتم، وَ فَريقاً تَقْتُلُونهُم بكربلاء. ^۲
اما جواب اين حوالت نادرست و اشارت به باطل و نقلِ بى‏اصل آن است كه ^۳برين وجه كه بيان كرده است، هر عاقلِ عالم داند كه خود نه بر نظم و اسلوبِ قرآن است و ركاكت در كلمه ظاهر است و بارى تعالى حافظ قرآن است و فصحا و بلغاى عالم قادر نباشند كه در وى زيادت و نقصانى كنند كه اگر در يك آيت روا باشد، در همه آيات و سور روا باشد. پس با چندين خصمان كه قرآن را هستند، بايستى كه از كثرتِ تصرفِ ايشانْ قرآن بر اصل اوّل بنمانده بودى، و هر عاقلِ منصف كه بشنود باور ندارد. امّا اگر اين حوالت در تفسير گويد، ^۴ روا باشد، كه شيعت گويند در حقّ آل محمّد است، و تقديرش چنين است، و در محذوفى مقدّر گويد: الحمد للَّه. و مانند اين از قول ابراهيم - عليه السلام - كه: «هذا رَبّى» و حذف كرده است الف استفهام را از براى اختصارِ كلام. اما در اصل قرآن زيادت و نقصان روا داشتن بدعت و ضلالت باشد و نه مذهبِ اصوليان است و گر غالى‏اى يا حشوى‏اى، خبرى ^۵ نقل كند، مانند آن

بميرانيدى و دوبار باز زنده ^۱ گردانيدى. اين آن وقت گويند كه رجعت باشد و مهدى خروج كند و قومى را زنده كنند. ^۲
اما جواب اين شبهت آن است كه اين مصنّف اگر دعوىِ مذهبِ شافعى مى‏كند، بايد كه سؤالِ گور را بدين سر ^۳ منكر نباشد؛ تا او را در تفسير اين آيت شبهتى بنماند كه دوبار زندگى باشد و دوبار مردگى باشد. و يا خود بايد كه دست از مذهب و سؤالِ گور بدارد و آيت را بر رجعت بر شيعت انكار مى‏كند. و ما بحمداللَّه انكار ^۴نمى‏كنيم كه چون مهدى خروج كند و عيسى نزول كند، بارى تعالى به دعاى ايشان جماعتى را از هر امّتى باز زنده ^۵ كند؛ چنانكه بيان كرده است و گفته كه: «وَ يَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ كُلِّ اُمَّةٍ فَوْجاً مِمَّنْ يُكَذِّبُ بِآياتِنا»،^۶و اين حشر باشد كه پيش از قيامت باشد كه اجماع است كه روزِ قيامت همه خلايق باز زنده ^۷ كند بارى تعالى؛ چنان كه گفت: «يَوْمَ يَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَميعاً»^۸تا فرق از ميانِ دو آيت ظاهر باشد و فايدت حاصل. و از مقدورِ بارى تعالى بديع داشتن احياى موتى‏ غايتِ ضلالت و جهالت باشد كه به روزگارِ موسى و عيسى و عُزير و ابراهيم كرده است، و قرآن به همه ناطق است. اگر در عهدِ دولتِ فرزند و نايبِ مصطفى بكند، دور نباشد، نه از مقدورِ قادر الذّات، نه از حرمتِ سيّد السّادات. و انكارِ اين در مقدورِ خداى، انكارِ بعث و نشورِ قيامت باشد و خواجه را مبارك باد فلسفى‏اى! ^۹
و رجعت در عهدِ ظهورِ مهدى - عليه السلام - مذهبِ شيعت اماميّه است بى‏شبهت. امّا آن حوالت كه كرده است كه «بوبكر و عمر را زنده كنند»، به مذهبِ