بكشند» ^۱ اصلى ندارد ^۲ و از جمله خُرافات و تُرَّهات باشد، و با اصول راست نيست؛ بلكه به قيامت زنده شوند و جزاى اعمالِ بد خود بستانند و با فرعون و قارون، ابد در عقوبتِ دوزخ ^۳ بمانند. امّا اين معنى ^۴ قياس بايستى كردن با آن خبر به‏دروغ كه ناصبيان مجبّر از منصور عمّار روايت كرده‏اند كه راهبى گفت: هر شبى مرغى بزرگ به كنارِ درياى عُمان آيد و بولؤلؤه ^۵ را از حلق بر آرد و زنده شود و به منقارش پاره‏پاره كند و بخايد و تا به قيامت هر شب چنين باشد كه او كشنده عمر است. ^۶
پس حسين بن على بهتر است از عمر، و بولؤلؤ ^۷ بهتر است از كشنده حسين. اگر آن روا است، اين روا بايد داشتن؛ وگرنه دست از هر دو بداشتن، و عقوبتِ عُصاة را حوالت به قيامت كردن تا موافق عقل و شرع باشد؛ كه كارِ دين و شريعت به دستِ مجبّران نيست تا چنان كه مى‏خواهند مى‏گردانند. و الحمدُ للَّه ربِّ العالمين.

[ 103 ]

[ بدترين مردمان مدعيان الوهيت، نبوت و امامت ]

[ عدم حجيت خبر واحد در مذهب شيعه ]

[ بنى اميه و مروانيان ائمه ضلال ]

آنگه گفته است:
و گويند: جعفر صادق را پرسيدند كه بَتَرين ^۸ قوم كدام باشند؟ او گفت: «سه كس باشند: آن كس كه دعوىِ خدايى كرده باشد و خدا يكى است، و آن كس كه دعوىِ نبوّت كرده باشد به‏دروغ، چون مسيلمه كذّاب و غيرِ وى، و آن كس كه

«فَلا يُظْهِرُ عَلى‏ غَيْبِهِ أحَدًا»^۱ و قال: «وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَيْبِ لا يَعْلَمُها إلاّ هُوَ»،^۲ و مصطفى - صلى اللَّه عليه و آله - با جلالت و رفعت و درجه نبوّت در مسجدِ مدينه، زنده ندانستى كه بر بازار چه مى‏كنند و احوال‏هاىِ دگر تا جبرئيل نيامدى معلوم وى نشدى. پس أئمّه كه درجه انبيا ندارند، در خاك خوراسان ^۳ و بغداد و حجاز و كربلا خفته و از قيد حيات برفته، چگونه دانند كه احوالِ جهانيان بر چه حدّ ^۴ است؟ ^۵ اين معنى هم از عقل دور است و هم از شرع بيگانه. و جماعتى حشويان كه پيش از اين خود را برين طايفه بستند، اين معنى گفته‏اند و بحمد اللَّه از ايشان بسى نمانده‏اند و اصوليانِ شيعت از ايشان و از چنين دعاوى تبرّا كرده‏اند و بر خلاف و بطلانِ اين دعاوى تصنيف كرده و حجّت انگيخته تا هيچ مشبّهى مجبّر خارجى را طعنى بنماند.
و حديثِ زنده شدنِ حسين و شهداىِ كربلا به دنيا، مذهبِ محققانِ شيعت، خودْ آن است كه هم در آن حال كه كشته شدند، زنده شدند به دلالتِ قرآن كه: «وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا فى سَبيلِ اللَّهِ أمْواتاً بَلْ أحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ * فَرِحينَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ»،^۶ وجوهِ ^۷ تأويلاتِ آيت [ را ]اين موضع احتمال نكند. چون خواهند رجوع با تفاسير و كتبِ شيعت مى‏كنند تا شبهت زايل مى‏شود و مقصود به حاصل مى‏آيد.
^۸امّا آنچه گفته است كه: «پيش از قيامت يزيد و زياد ^۹ و خوارج باز زنده ^۱۰ كنند و