عليه - ساخته‏ايم، برگيرد و بخواند و بداند كه چنين تهمت به شيعه اصوليّه ^۱راه نياود ^۲ و نيافته است. و الحمد للَّه ربّ الأرضينَ و السّماوات، و صلّى اللَّه على سيّد البريّات، و على آله الطّاهرين و أزواجِهِ الطّاهرات، اُمّهاتِ المؤمنين و المؤمنات.

[ 108 ]

[ مسئله ارتداد صحابه بعد از پيامبر در كتاب الإرشاد شيخ مفيد ]

[ عدم امكان ارتداد بعد از ثبوت ايمان از نظر شيعه ]

[ دفاع از ايمان صحابه بعد از پيامبر از منظر شيعه ]

آنگه گفته است:
و در كتاب الإرشاد كه مرتضى بغداد كرده است، آورده است كه «ارتدّ النّاسُ [ بعدَ رسول اللَّه - صلى اللَّه عليه و آله - ] إلّا سبعة؛ از پسِ رسولِ خداى همه صحابه مرتدّ شدند الّا هفت نفس: سلمان، و بوذر، و عمّار و خالد سعيد، و بودُجانه ^۳ و مقداد، و بلال». ^۴
اما جواب اين كلمات آن است كه اگر به درست باشد كه مرتضى - رضي اللَّه عنه - كتابى كرده است كه آن را «ارشاد» خوانند، اين حوالت راست باشد و اين دعوى متوجّه؛ وگرنه معلوم شود دروغ‏زنىِ مصنّف از وجوه:
اولاً كتاب الإرشاد في معرفة حجج اللَّه على العباد، تصنيف شيخ المفيد، محمّد بن محمّد بن نعمان الحارثى است - رحمة اللَّه عليه - و در ديارِ عالَمْ هيچ فقيه و متعلّم و عالم نباشد كه نسخه آن كتاب ندارد. بربايد گرفتن و بخواندن؛ اگر اين كلمات درين كتاب است، دعوىِ آن مدّعى قبول كردن، وگرنه همه دعاوىِ وى برين قياس مى‏كردن كه همه دروغ و بهتان است. و مذهبِ شيعت آن است كه كس مرتدّ نشد ^۵ و ارتداد به

^۱رسول اللَّه است، امّ سلمه را از هر يكى از ديگر زنانِ رسول دوستر ^۲ دارند، و اگر اين مجبّر مصنّف راست مى‏گويد كه بيست و پنج سال اين مذهب به تقليد داشته است، بايستى كه دانستى اعتقادِ ^۳ شيعه در امّ سلمه، و طلحه و زبير را خود زَهْرَه نباشد كه ديده به جايى كشند كه آفتابِ گستاخ در حجره ايشان نجهد، و اين نه عذر طلحه و زبير است كه ايشان چون امام را كشته خواهند، دور نباشد كه رسول را مرده خواهند.
اما آنچه گفته كه «عايشه و امّ سلمه ترصّد مرگ رسول مى‏كردند و مى‏گفتند: به زنِ همسرانِ خود باشيم» غايت دروغ است، و اگر دعوىِ تاريخ‏دانى مى‏كند بايست كه دانستى كه عايشه از بني‏تيم ^۴ است و امّ سَلَمَه از بني مخزوم، و عايشه بنت أبي بكر بن أبي قُحافة بن عامر بن عمرو بن كعب بن سعد بن تيم ^۵ بن مُرّة؛ و از قريش است، و محمّدِ مصطفى سرِ همه قُرَشيان ^۶ است، و اُمّ سلمه از بني مخزوم است: امّ سلمة بنت اُميّة بن المغيرة بن عبداللَّه بن عمرو بن مخزوم. پس چگونه گويند: تا محمّد بميرد و ما به زنانِ همسرانِ خود باشيم؟ تا بداند كه از چند گونه در اين يك فصل بهتان عيان كرده است، و چون نيك به انصاف تأمّل رود، ببايد ديدن تا خود چنين حوالت به مذهبى لايق‏تر باشد كه مصطفى را معصوم بدانند، يا به مذهبى كه عاشقش خوانند؟ و چون خواجه مجبّر محمّد را عاشق گويد بر زنِ زيدِ حارثه، اگر عايشه را گويد، روا باشد، كه نه عايشه بهتر است از محمّد. و به مذهبِ شيعه اماميّه، هر دو اعتقاد كفر است. و هر كس از فريقين كه خواهد كه اعتقادِ شيعه در عايشه و امّ سلمه و همه زنانِ مصطفى بداند، بايد كه كتاب ^۷ في تنزيه عائشة ^۸ كه ما در دولتِ امير عبّاس غازى و عهدِ قاضى القضاةِ سعيد حسن استرآبادى به اشارتِ امير سيّد شمس الدّين الحسينىّ ^۹ - رحمة اللَّه