فاضل‏تر ^۱ قبيح است و به مذهبِ خواجه امام را بيانِ حلال و حرام بايد. پس مُعاذاولى‏تر باشد به قولِ رسول به امامت از بوبكر و عمر، و اجماعِ مهاجر و انصار با ثبوتِ اين خبر بر امامت ^۲بوبكر، نه بصيرت باشد كه چون رسول به الف مبالغه ^۳ گويد و به كاف و ميم جمع مخاطب مُعاذ ^۴ اولى‏تر باشد به امامت، و تركِ اولى در امامت روا نباشد؛ وگرنه پندارى كه اين خبر به مهاجر و انصار نرسيده باشد، امّا به خواجه نوسنّى رسيده باشد تا لازم آيد كه او عالم‏تر و عارف‏تر باشد از همه مهاجر و انصار!
و چون به انصاف درين فصل تأمّل رود، فايدت به‏حاصل ^۵ آيد و شبهت زايل شود. و الحمدُ للَّه ربّ العالمين.

[ 113 ]

[ نسبت دادن دعوت سعيد قداح اسماعيلى از طرف مؤلف فضائح به شيعه ]

[ نخستين داعيان اسماعيليه در مغرب و ارتباط آنها با شيعه ]

[ ادعاى مؤلف فضائح در ارتباط ميان دعوت اسماعيليه با عقايد و معارف شيعه ]

[ اصل الحاد و دعوت اسماعيلى توسط ميمون قداح ]

[ آغاز نشر و گسترش اسماعيليه ]

[ مذهب و مليت نخستين واضعان و دعوتگران اسماعيليه و نقد فكر و عمل آنها ]

[ داعيان اسماعيلى دشمن معارف توحيدى ]

[ توزيع جغرافيايى نخستين دعوتگران اسماعيلى و سياست تبليغى آنها ]

[ محمد دندان و دعوت به انحراف و الحاد در مناطق ايران ]

[ ميمون قداح و گسترش دعوت اسماعيلى و الحاد در مغرب ]

[ بى‏عرضگى خلفاى عباسى در مقابله با مدعيان خلافت و نقد عباسيان ]

[ ترويج عقايد اسماعيلى و توسعه انحرافات عقيدتى محمد دندان در لرستان و خوزستان ]

[ آغازگران دعوت اسماعيلى و عدم ارتباط آنها با شيعه ]

آنگه گفته است:
و بدان كه مقصودِ واضعانِ رفض، آن بوده است تا صحابه و تابعين را خائن و نامعتمد بكنند تا اعتماد از شرع برخيزد؛ زيرا كه چون ناقلان منافق و بد دين و نامعتمد باشند، بر نقلِ ايشان و بر قولِ ايشان اعتمادى بنماند. و از اينجا گفته‏اند ^۶ كه «رافضى‏اى دهليز ملحدى است». زيرا كه چون سعيد قدّاح هنوز به مغرب نيفتاده بود و مصر و افريقيه در دستِ خلفاىِ آلِ عبّاس بود، سعيد قدّاح بر شكلِ طبيبان مى‏گشت در نواحىِ اصفاهان ^۷ و كره ^۸ و گُرپايگان، و ديه به ديه مى‏گشتى و مردم را به الحاد دعوت ^۹ مى‏كردى. شخصى با وى افتاد از روافضِ كوفه نامِ او بوزكريّا شيره‏فروش. به‏كَرَهِ بودلُفَ افتادند به نزديك امير احمد بن عبدالعزيز بن دُلَف بن أبى دُلَف العجلى و او اميرِ اصفاهان و كَرَهْ بود و

تعليم شرعيّات، و رسول - عليه السلام - در حقّ او گفته بود: «أعلمُكُم بالحلالِ ^۱و الحرامِ معاذُ بن جبل». ^۲ نمى‏شايد كه يك شب بر پير دانشمند رافضى باز گردد تا او را چند بار لعنت بنكند. فكيف بر آنها كه خلافت و امامت كردند.
اما جواب اين كلمات همان است كه در مواضع گفته آمد كه دروغ و بهتان است، و وزر و وبال به گردنِ آن كس كه گويد و روا دارد دروغى ^۳ بر پيرى زاهد عالم مقدّم نهادن كه سيرت و طريقتِ شمس الاسلام حَسَكا - رحمة اللَّه عليه - همه علماى فريقين را معلوم باشد، از عفّتِ نفس و كوتاه‏زُفانى ^۴ و پاك‏نفسى. و نمى‏دانم كه اين لفظ، خود مصنّف شنويده ^۵ است يا از كسى نقل مى‏كند؟ اگر خود شنيده است، بدان معتمدى نيست كه قولش در مثلِ اين دعوى مسموع باشد، و مانندِ آن دروغ است كه بر خواجه بُلفتوح ^۶ نهاده است در تفسير آيه: «وَ إذا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أخْرَجْنا لَهُمْ دَابَّةً مِنَ اْلأَرْضِ»^۷و البتّه او را خبر نه، و در تفسير او نه چنان است. و گر حوالت به اصحابِ خبر كند، همه اعداى حَسَكا باشند، هم مسموع نباشد و شيعه خود اين حوالت نكنند وگر ما نيز خواهيم كه به‏دروغ به علماىِ او حوالت كنيم توانيم؛ امّا آن كس را كه به قيامت و بعث و نشور ايمان درست باشد، همانا كه روا ندارد كه حوالت به‏دروغ كند ^۸ به علماى مرده و زنده.
اما آنچه در آخر فصل گفته است كه: «رسول - عليه السلام - گفت: أعلمُكم بالحلالِ و الحرامِ مُعاذُ بن جبل» دانم كه اين خبر صحابه را گفته باشد و حوالتِ كاف و ميم، خطاب بديشان باشد. ^۹ پس مُعاذ عالم‏تر باشد از قول رسول به لفظ خبر به حلال و حرام، هم از بوبكر و هم از عمر كه سيّد دروغ نگويد، و تقديمِ مفضول در عقل بر