طاق و هشامِ حكم و شيخ مفيد و سيّد مرتضى و بوجعفر بابويه و بوجعفر طوسى و حَسَكا بابويه و بواسماعيل ^۱ و اميركا و عبدالجبّار مفيد كجا بودند؟ رافضيانِ قم و قاشان و آوه و ورامين و قوسين ^۲ و سارى و اُرَمْ كجا بودند؟ ما و پدرانِ ما كجا بوديم؟ كه خواجه بعد از پانصد سال زُفان ^۳ به نفرين و لعنتِ رافضيان دراز بكرده است: عثمان را تو كشتى، دشمنِ بوبكر و عمر من باشم؟! آنچه شما خارجيان كرديد، گناه بر ديگران چگونه مى‏نهيد؟ اگر ندانى كه كرد، بيا تا بگويم همان جماعت كه اختيار و بيعت كردند، برگشتند و بكشتند. پس قياس بايد كردن قصّه حسين را با قصّه عثمان برين وجه؛ تا هيچ مجبّر را شبهتى نماند.
و آنچه زيادت است بر آن فهم بايد كردن، اوّلاً آن كوفيان آخر با حسينِ على جماعتى بماندند چون مسلم عوسجه و زُهَيْرِ قَيْنِ بَجَلى و حبيبِ مظهّر ^۴ و ابوثُمامه‏صائدى و عبداللَّه عُمَيْر كلبى، با چهل كس نفْس‏هاى زكيّه، همه مؤمنانِ ^۵معتقد، شيعيانِ مستبصر كه جان‏ها فداى كردند و تنها در سبيلِ خداى كردند. عجب‏تر اين است كه از چندان مهاجر و انصار كه عثمان از همه فرياد مى‏كرد، يك تن به فريادش نرسيد؛ نه به چوبى، نه به سنگى، نه به شمشيرى. تا حسين - عليه السلام - اگرچه كشته شد، كشتنِ او چون كشتنِ اميران بود، و كشتنِ عثمان چون كشتنِ اسيران بود. پس هنوز رافضيانِ كوفه وفا بهترك ^۶ كردند كه سنّيانِ مكّه و مدينه. و اين فصل را انكار كردن مايه جحود باشد.

مى‏گويند: ما سنّيانِ زاهديم. آن پيرِ بزرگوار، شيخ المهاجرين و الأنصار مى‏گفت: اى مسلمانان از من چه خيانت ديده‏ايد؟ نه شما مرا به خلافت بنشانده‏ايد و بر من بيعت بستده‏ايد؟ اى طلحه، اى زبير، اى عبدالرّحمن، اى فلان، اى فلان، زنهار! البتّه التفات نكردند، چون رافضيانِ كوفه. و چون محمّدِ بوبكر با خنجرى تيز به بالينِ او رسيد، عثمان مى‏گويد: يابنَ أبى بكرٍ إنّ أباكَ لَوْ رآك لَنَهاكَ؛ اگر پدرت تو را برين حالت ديدى، تو را از قتل من نهى كردى. اين مى‏گفت: من خبر ندارم، آن مى‏گفت: من خبر ندارم، آن مى‏گفت: من بيعت نكردم؛ چنانكه كوفيان به طفِّ كربلا با حسينِ على. تا چنان امامى و صحابى‏اى در حرم رسول كشته آمد؛ زنان و پردگيانِ او چون بردگانِ غور و غرچه، ^۱ اسير و متحيّر، و در به در، چنان نگاه مى‏كردند، و مهاجريان و انصاريان - اگرچه كوفى و رافضى نبودند - سرش بر مصحف مى‏بريدند. و در تفسير محمّد بن جرير الطّبرى سنّى ^۲ ببايد ديدن كه كودكانِ مدينه با عثمانِ كشته، زيادت ^۳از آن خوارى كردند كه كودكانِ كوفه با مسلم بن عقيل و هانى بن عروه. و مى‏آورد كه هفت روز ^۴ رها نكردند كه دفنش كنند.
خواجه مجبّر نگويد: تا اين روز زين العابدين و باقر و صادق كجا بودند؟ مؤمن