سوگند خوردند ^۱ و عهد و پيمان بستند ^۲ كه هم‏پشت و هم‏زبان باشند تا شرِّ على از مسلمانان كفايت كنند، و خونِ عثمان كه ايشانش كشته بودند، از علىِ بى‏گناه باز خواهند. و بدين مكر و دستان، زنِ رسول را - عليه السلام - كه بارى تعالى گفته بود: «وَ قَرْنَ فى بُيُوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ اْلأُولى‏»^۳ بر وى تلبيس كردند و از خانه‏اش بيرون آوردند و در هودج نشاندند و بر خلاف طبعِ او به مصاف و قتال على آوردند. و رسول خبر داده كه: «يا عليُّ، حربُكَ حربي‏ وَ سِلْمُكَ سِلمي». ^۴ و چون لشكرها به هم رسيدند به درِ بصره، في شهور سنة ستٍ‏ّ و ثلاثين ^۵ من الهجرة ^۶و أمير المؤمنين را پنجاه‏و هفت ^۷ سال بود اين روز. و ده سالش بود كه مصطفى را وحى آمد و بيست و سه سالش بود كه مصطفى هجرت كرد و ده سال در خدمتِ مصطفى به مدينه بود و چون سيّد - عليه السلام - از جهان نهان شد، بيست و چهار سال و اند ماه خلافت بوبكر و عمر و عثمان بود، و مدّتِ خلافت اميرالمؤمنين، پنج سال و چند ماه بود. اوّلين قتالى وى را اين بود به درِ بصره با طلحه و زبير و قومِ ايشان. و در شب نوزدهم

مصنّف اين فصل براىِ بدعهدى روافض آورده است كه با زيد على وفا نكردند، راست مى‏گويد و بر مجلسِ سامى انتقالى پوشيده نباشد و در تواريخ خوانده باشد و نوشته كه دير است تا مردمِ بدعهد در جهانند و مردم را مغرور مى‏گردانند و در فتنه و آفت مى‏نهند؛ چنانكه طلحه و زبير كه از بزرگان مهاجرند و مختارند در امامت ^۱ روز بيعت شورى با آن درجات رفيع نديدى كه چه كردند...! بيامدند و به حيلت و افسون، امّ المؤمنين را كه جفتِ پاكيزه رسول بود و دخترِ بوبكر صدّيق بود فراآب كردند ^۲ كه‏بيا تا خونِ عثمان طلب كنيم كه او را علىِ بوطالب فرمود ^۳كشتن، و كشندگان او چون محمّد بوبكر و مالك اشتر در لشكرِ على‏اند، و خصومتِ ديرينه با ياد او دادند و چندان‏كه عايشه امتناع و انكار مى‏كرد، ايشان غرور زيادت مى‏كردند كه: نامِ تو بدين حركت در جهان بماند، و خونِ عثمانِ بدان بزرگى هَدَر نشود، و على و اولادش و اتباعش تا به قيامت خرّمى ^۴ نكنند و لاف نزنند. هرچند كه عايشه انكار بيش كرد، زبيرِ عوام به عداوتِ على تكرار بيش كرد. آنگه چون دلِ عايشه نرم كردند و او را فرا آب كردند - چنانكه روافضِ كوفه زيد بن على را - و عايشه مى‏گفت: به يك زن و شما دو مرد اين كار برنيايد كه على امام است و خداوندِ شمشير و قوّت و لشكر است، و عالم‏ترِ جهانيان است به علومِ دينى و احكامِ شرعى، در افتادند ^۵ و از مهاجر و انصار و از أبناء المهاجرين الأوّلين و الأنصار المتقدّمين، اندهزار سوار و پياده جمع كردند و