نسبت و به فرِّ يزدان دانند، رافضيان خلافت به نسبت دانند، و نصّ گويند به جاى فرّ يزدانى، و همچنان كه گبركان از همه صحابه عمر را دشمن‏تر ^۱ دارند، رافضى عمر را دشمن‏تر دارد به سنّتِ گبركى، و هم‏چنانكه گبركان گويند: كيخسرو بنمرد و به آسمان شد و زنده است و به زير آيد و كيش گبركى تازه كند، رافضى گويد: قائم زنده است، بيايد و مذهبِ رفض را قوّت دهد، و جهان بگيرد، و ذوالفقار با خود دارد، تا همه مسلمانان را بدان بكشد.
امّا جوابِ اين طامّاتِ نامتناسب و تُرَّهاتِ ناموزون و اشاراتِ لغو و عبارات به‏دروغ كه از سرِ تعصّب و بُغض ايراد كرده است، بر سبيلِ اختصار ^۲ آن است كه: ظاهر مى‏شود كه بيست و پنج سال كه بقوله برين مذهب بوده است، اصولِ اين مذهب بحمد اللَّه ندانسته است و از فروع بيگانه بوده است و از آن بگريخته است كه جاهل بوده است.
اوّلاً شكّ نيست كه مذهبِ گبركان اين است كه يزدان مطبوع است بر خير و البتّه شرّ نتواند كردن، و اهرمن مطبوع است بر شرّ و البتّه خير نتواند كردن و قادر نباشد بر خير؛ به خلافِ آن صورت كه از مذهبِ شيعتِ اصوليّه معلوم است كه بارى تعالى قادر است بر ساير ^۳ اجناسِ مقدورات [ الى ]مالا نهايةَ له، هر چه صحّت مقدورى او دارد، و قادر است لِذاتِهِ، و بر خير قادر است و بر شرّ قادر است و همه مقدورات بأجمعُ ^۴ مقدور اوست. امّا چون عالم است به قُبحِ قبائح و مستغنى است از فعلِ قبائح، و عالم است كه مستغنى است از فعلِ قبائح، اختيار فعل قبيح نكند تا حاصل نيايد بر صفتِ نقص. و عقلِ عقلا و آياتِ عدل از قرآن و مذهبِ انبيا همه بر صحّتِ مذهبِ

كذبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّداً فَلْيتبوّأ مقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ»، ^۱ و معارضه كرده‏اند اين خبر را كه از اخبارِ آحاد ^۲ است به خبرى متواتر كه در حقِ‏ّ مذهبِ مصنّف در آخر اين فصل بيايد؛ إن شاء اللَّه تعالى. وگر درست شود آن خبر كه آورده است، در حقِ‏ّ روافض باشد نه در حقِّ شيعت كه قائلانِ عدل و توحيد و مقرّان به نبوّت و امامت، و معترفان به كتاب و سنّت و شريعت‏اند، و رافضى ^۳ نه آن باشد كه خوانندش، آن باشد كه باشد؛ كه تُرك ماه‏روى را بسى زنگى خوانند، و سياه را بسى كافور. ^۴«وَ ما تَوْفيقى إلاّ بِاللَّهِ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ».^۵

[ 143 ]

[ تهمت مجوسيت و گبرى به شيعه توسط مؤلف فضائح ]

[ بى‏خبرى مؤلف فضائح در تشريح عقايد مجوس و عدم ربط آن به شيعه ]

[ بحث كلامى از فاعل حقيقى كنش‏ها و رابطه جبر و اختيار با فعل الهى ]

[ مودت اهل بيت و امامت منصوص، عقيده مستحكم شيعه ]

[ نظريه فرّه‏يزدانى و عدم ربط آن با عقيده شيعه در باب علم، منصوص بودن و عصمت امام ]

[ سخن مؤلف سنّى در دشمنى شيعه با عمر بن خطاب ]

[ نقد سخن مؤلف سنّى در مقايسه عقايد مجوس با عقيده شيعه به ظهور حضرت مهدى(ع) ]

[ عقيده اهل سنت به نزول عيسى و الزام آنها به پذيرش عقيده مهدويت ]

آنگه گفته است:
و حدّ دوم اين خانه با گبرى است؛ ^۶ زيرا كه همچنان كه گبران به يزدان و اهرمن گويند و اعتقاد كرده‏اند كه هر چه نيكى و خرّمى و راحت است از فعلِ يزدان است، و هر چه زشتى و بدى و مضرّت است از فعلِ اهرمن است، رافضى همين گويد كه خداى عزّوجلّ، خالقِ خير و نفع و نيكى است و خواهانِ آن است، و هر چه شرّ و زيان است، از فعلِ شيطان است بشركتِهِما. ^۷ و مذهبِ حق آن است كه خداى تعالى خالقِ خير و شرّ است و مريد همه أشياء است، و اوست نافع و ضارّ، آفريننده حركات و سكنات اوست، و در خلقِ افعال كس ^۸ با وى شريك نيست. و چنانكه گبركان خود را مولاىِ آلِ ساسان دانند، رافضيان خود را مولاىِ علويان دانند، و همچنان‏كه گبركان ^۹ملك به