كفايت است و دلالت بر ايمان بوطالب بى‏نهايت است. ^۱
اما معارضه‏اى هست اين كلمه را: عجب نيست كه رافضى بوطالب را با چندين منزلت «مؤمن» گويد، و «عليه السلام» نويسد؛ طرفه‏تر ^۲ آن است كه ناصبى از ركاكتِ عقل و بى‏دانشى، معاويه را با اظهارِ خصومتِ علىِ‏ّ مرتضى كه به اجماعِ اُمّتْ امام است و عداوتِ او ^۳ و بغى بر او، امامِ حق داند و أميرالمؤمنين خواند! آنجا نصرتِ مصطفى كافرى است و اينجا عداوتِ مرتضى أميرالمؤمنينى است! و يزيدِ حسين‏كُش أميرالمؤمنين است! و برين قياس مى‏كن تا بدانى كه همه از چيست؛ از عداوتِ و بُغضِ على است.
اما جواب آنچه گفته است كه: «رسول - عليه السلام - گفت كه شبِ معراج بوطالب را ديدم در آتشى تُنُك»، حاشا كه گفته است و خبرى بى‏اصل است و حديثى بى‏نقل نادر است. نمى‏دانم تا بوطالب در دوزخ چرا بود؟ اگر به سببِ كفر بود، بر خلافِ مذهبِ خواجه مجبّر است كه چون جزا بر عمل نيست و روا باشد كه بوجهلِ كافر ^۴به قيامت به بهشت شود و بُلقاسِم ^۵ مطيعِ بى‏گناه به دوزخ شود، و آن همه به مشيّت و اراده مالك الملك تعلّق دارد. ندانم تا پيش از قيامتْ بوطالب را چگونه به دوزخ برده‏اند و يُمْكِنْ كه بوطالب خود مؤمن باشد، امّا خدايش به دوزخ فرستاده باشد كه مالك الملك است. پس بر اصلِ خواجه مجبّر به بهشت رفتن دلالت نباشد بر

مگر يكى از علاماتِ كفرِ بوطالب به نزديكِ خواجه سُنّى اين باشد!
هفتم. از آفتاب معروف‏تر است كه در حالتِ نزع كه بوطالب به جوارِ خداى مى‏رفت، وصايتش ^۱ اين بوده است كه ^۲ در حضورِ قريش و بنى هاشم انشا كرده است:

اُوصي بِنَصْرِ النّبيّ الْخَيْرِ مَشْهَدُهُ‏عليّاً ابني و شَيْخَ الْقَوْمِ عبّاسا^۳
تا آخرِ اين ابيات كه در اوّلِ كتاب ياد كرده‏ايم به جاى حاجت. ^۴ پس مگر از علاماتِ كفرِ بوطالب يكى اين باشد به نزديك خواجه انتقالى!
هشتم. اتّفاقِ همه مسلمانان است كه تا بوطالب در قيدِ حيات بود، سيّد را از ^۵مكّه هجرت نبايست كردن. چون آن سيّد كبير از جان و جهان جدا شد و به روضه رضاى خدا شد، سيّد هجرت كرد. و مگر يكى از ظهورِ كفرِ بوطالب ^۶ به نزديك خواجه اين باشد! و مگر ^۷ آن خبر به خواجه نرسيده است كه جبرئيل - عليه السلام - مصطفى را بدين عبارت بشارت داد و گفت: «إنّ اللَّهَ عزّوجلّ حرّمَ على النّارِ صُلباً أنزلَكَ، و بَطناً حَمَلَك، و ثُدياً أَرْضَعَك، و حِجْراً كَفَّلَكَ»؟ ^۸ و اين خبر دلالت است بر ايمانِ عبداللَّه و آمنه ^۹ و حليمه و بوطالب تا شبهتى بنماند. وگر به تعديد و تحصيرِ دلالاتِ ^۱۰ ايمانِ بوطالب مشغول شويم، كتاب از حدِّ حاجت به در شود و اين قدر براىِ دفعِ آن شبهت