قصرِ ليلى آراسته باشد، چرا نشايد كه مشاهدِ فرزندانِ مصطفى و زهرا آراسته باشد؟ تا اين شبهت زايل باشد و آن كس كه بنتواند ديدن، كور و بىحاصل. ۱و الحمدُ للَّه ربِّ العالمين.
و اما جواب آنچه «با خويشتن هانهادهاند ۲ كه حق با ايشان است»، اين كلمه در همه طوايف بر يك حدّ است، و آن كيست كه خويشتن را هالك دانست و خصمِ خود را ناجى خواند؟ امّا به حقيقت آن است كه اگر خداى بر همه خلقان رحمت كند - مقدّراً ۳ بر جهود و گبر و ترسا، هرگز بر مجبّر رحمت نكند كه مجبّره را خصومت با خداى و رسول و امام است و با اين سه خصم، نجات يافتن محال باشد؛ فويلٌ لِمَن شفعاؤُه خصماؤُهُ. ۴ و نجاتِ آخرت درين امّت آن را است كه بارى تعالى گفت: «اُولئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً»۵و سيّد - عليه السلام - گفت: «يا عليّ، أنت و شيعتك هم الفائزون». ۶ و امير مؤمنان گفت:
أقول للنّار حين توقَفُ لل-عرض: ذَرِيهِ لا تَقْرَبِى الرَّجُلا
ذَرِيهِ لا تَقْرَبِيه إنّ لهحَبلاً بِحَبل الوصيّ متّصلا۷
و اما آنچه «شاعر مست را دعا كنند»، آرى چنين است. شيعت مؤمنِ مست را
1.صفحه «۵۸۱» چاپ قديم
2.م: «با خويشتن نهادهاند». ح - د: «به خويشتن نهاده». و متن مطابق ع - ب - ن است و مطابق استعمال آوردن «ها» است بر سر افعال؛ چنانكه در تعليقه ۱۲۳ بيان شد.
3.ح - د: «مقرراً». م - ب - ن: «مقدار».
4.بدون فاء، مصراعى معروف است. مراجعه شود به: روضة الواعظين، ص ۱۹۵؛ تفسير الآلوسي، ج ۲۱، ص ۷۵؛ البداية والنهاية، ج ۱۳، ص ۲۲۷.
5.از آيه ۷۴ سوره مباركه انفال است و ما به تحقيقى در اينباره در تعليقات چاپ اول پرداختهايم؛ فإنْ شئتَ فراجعْها.
6.در احاديث معتبره بسيار كه به طرق شيعه و اهل سنت روايت شده است، هست. مراجعه شود به: الأمالي، شيخ طوسى، ص ۵۵۱، ح ۱۱۶۸؛ الاحتجاج، ج ۱، ص ۲۰۳؛ الإيضاح، فضل بن شاذان، ص ۴۷۶؛ تاريخ مدينة دمشق، ج ۴۲، ص ۳۳۲.
7.اين دو بيت از قطعهاى است معروف و مطلع آن اين بيت است:
يا حار همدانَ مَنْ يمُت يَرَني
مِنْ مؤمنٍ أو منافقٍ قُبُلا
و براى تحقيق در آن رجوع شود، به تعليقه ۲۰۹. و نيز مراجعه شود به: الأمالي، شيخ مفيد، ص ۷، ح ۳؛ الأمالي، شيخ طوسي، ص ۶۲۷، ح ۱۲۹۲؛ المناقب، ابن شهر آشوب، ج ۳، ص ۳۴؛ شرح نهج البلاغة، ابن أبي الحديد، ج ۱، ص ۲۹۹؛ بشارة المصطفى، ص ۲۳، ح ۴.