639
نقض

قصرِ ليلى آراسته باشد، چرا نشايد كه مشاهدِ فرزندانِ مصطفى و زهرا آراسته باشد؟ تا اين شبهت زايل باشد و آن كس كه بنتواند ديدن، كور و بى‏حاصل. ۱و الحمدُ للَّه ربِّ العالمين.
و اما جواب آنچه «با خويشتن هانهاده‏اند ۲ كه حق با ايشان است»، اين كلمه در همه طوايف بر يك حدّ است، و آن كيست كه خويشتن را هالك دانست و خصمِ خود را ناجى خواند؟ امّا به حقيقت آن است كه اگر خداى بر همه خلقان رحمت كند - مقدّراً ۳ بر جهود و گبر و ترسا، هرگز بر مجبّر رحمت نكند كه مجبّره را خصومت با خداى و رسول و امام است و با اين سه خصم، نجات يافتن محال باشد؛ فويلٌ لِمَن شفعاؤُه خصماؤُهُ. ۴ و نجاتِ آخرت درين امّت آن را است كه بارى تعالى گفت: «اُولئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً»۵و سيّد - عليه السلام - گفت: «يا عليّ، أنت و شيعتك هم الفائزون». ۶ و امير مؤمنان گفت:

أقول للنّار حين توقَفُ لل-عرض: ذَرِيهِ لا تَقْرَبِى الرَّجُلا
ذَرِيهِ لا تَقْرَبِيه إنّ له‏حَبلاً بِحَبل الوصيّ متّصلا۷
و اما آنچه «شاعر مست را دعا كنند»، آرى چنين است. شيعت مؤمنِ مست را

1.صفحه «۵۸۱» چاپ قديم‏

2.م: «با خويشتن نهاده‏اند». ح - د: «به خويشتن نهاده». و متن مطابق ع - ب - ن است و مطابق استعمال آوردن «ها» است بر سر افعال؛ چنانكه در تعليقه ۱۲۳ بيان شد.

3.ح - د: «مقرراً». م - ب - ن: «مقدار».

4.بدون فاء، مصراعى معروف است. مراجعه شود به: روضة الواعظين، ص ۱۹۵؛ تفسير الآلوسي، ج ۲۱، ص ۷۵؛ البداية والنهاية، ج ۱۳، ص ۲۲۷.

5.از آيه ۷۴ سوره مباركه انفال است و ما به تحقيقى در اين‏باره در تعليقات چاپ اول پرداخته‏ايم؛ فإنْ شئتَ فراجعْها.

6.در احاديث معتبره بسيار كه به طرق شيعه و اهل سنت روايت شده است، هست. مراجعه شود به: الأمالي، شيخ طوسى، ص ۵۵۱، ح ۱۱۶۸؛ الاحتجاج، ج ۱، ص ۲۰۳؛ الإيضاح، فضل بن شاذان، ص ۴۷۶؛ تاريخ مدينة دمشق، ج ۴۲، ص ۳۳۲.

7.اين دو بيت از قطعه‏اى است معروف و مطلع آن اين بيت است: يا حار همدانَ مَنْ يمُت يَرَني‏ مِنْ مؤمنٍ أو منافقٍ قُبُلا و براى تحقيق در آن رجوع شود، به تعليقه ۲۰۹. و نيز مراجعه شود به: الأمالي، شيخ مفيد، ص ۷، ح ۳؛ الأمالي، شيخ طوسي، ص ۶۲۷، ح ۱۲۹۲؛ المناقب، ابن شهر آشوب، ج ۳، ص ۳۴؛ شرح نهج البلاغة، ابن أبي الحديد، ج ۱، ص ۲۹۹؛ بشارة المصطفى، ص ۲۳، ح ۴.


نقض
638

قيمتى و قناويلِ مُكَلَّلْ، و شموع منوّر، و خادمانِ مشهّرِ ۱ مؤدّب آراسته كرده‏اند اقتدا ۲ به كعبه خداى و روضه مصطفى، تا به حدّى كه * اگر تجمّلِ خزانه مشهدِ مقدّس أميرالمؤمنين على - عليه السلام - بر حساب گيرند، * ۳ در هيچ خزانه مَلِكى و سلطانى چندانى نباشد از كورىِ خوارج؛ و به هر مشهدى مثل آن. ۴ و سلاطينِ عالم و ملوك و جهانبانانِ دنيا چون بدان مشاهد رسند، ۵ از فرطِ اعتقادِ پاكيزه، آستانه را بوسه دهند تقرّب به خداى را و تبرّك به مصطفى [ را ]. و به قولِ ناصبىِ خارجى، خلل نكند. امّا چون به پانصد سال همه ناصبيان را حميّتْ ۶ نبوده است كه كِلَّه‏اى ۷ بى‏تكلّف در سرِ تربت عثمان شهيد زنند، از حسدْ اين طعن مى‏زنند. وگر اين مصنّف به كعبه و مدينه نرسيده است، عجب است كه گورخانه سلطان كبيرِ سعيد طغرل - رحمه اللَّه - به رى نديده است با چندينى زينت و آلت بعد از صد سال، و به مرو و به اصفهان گورخانه سلاطين ماضيه همه به آلت و عدّت، و به همدان گورخانه طغرل دوم، و از آنِ سلطان مسعود و محمّدشاه با برگ‏ها و سازهاىِ شاهانه؛ تا مگر نگفتى كه «رافضى زينتِ گورخانه كند چون دختركان» كه اين طعن است بر خداى و مصطفى و همه خلفا و همه سلاطين؛ ۸ آنگه بر شيعت. كوربختا، اگر مى‏شايد كه خانه مانى و ايوانِ كسرى و

1.گويا مراد آن است كه خادمان ماهانه موظف و مقرر داشتند كه ماه به ماه دريافت مى‏كردند و در كتب لغت عربى از آن به «مشاهره» تعبير شده است.

2.گويا «اقتداءاً» بايد خواند تا مفعولٌ لأجله باشد و معناى تعليل از آن برآيد.

3.ن، عبارت ميان دو ستاره را ندارد.

4.م - ب - ن : + اضافه «باشد» در اينجا.

5.م - ب - ن: «رسيدند».

6.ع - م - ب - ن: «حمايت». و در غياث اللغات گفته: «حمايت به كسر نگهبانى، و حميت به فتح اوّل و كسر ثانى و تشديد تحتانى، به معنى غيرت و ننگ».

7.در غياث اللغات گفته: «كِله بالكسر و تشديد لام، آنچه مثل خيمه كوچك از جامه باريك و تنك به جهت منع پشه و مگس سازند (از رشيدى و منتخب و برهان و بهار عجم) و صاحب كشف و مؤيد، به معناى خيمه و سايبان نوشته». و از اين سخن برمى‏آيد كه در زمان مصنف قبر عثمان قبه و سقفى و حفاظى نداشته است و گويا مجدالملك قبه‏اى بر سر قبر عثمان ساخته است؛ چنانكه در سابق در ترجمه وى گذشته است. فراجعْ إن شئْتَ.

8.م - ب - ن: «و همه خلفا و سلاطين».

  • نام منبع :
    نقض
    سایر پدیدآورندگان :
    محدث ارموی، میر جلال الدین
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 398917
صفحه از 1250
پرینت  ارسال به