معتمد بشنود تا بداند كه نه ساخته بوجعفر بابويه و [ نه ]انداخته ۱ بوجعفر طوسى است كه صد هزار لعنت بر دشمنانِ سه مرتضى و دو بوجعفر و دو مفيد باد. ۲ اخبار است ۳ به اسناد مذكور ۴ در كتب أئمّه مسطور، نه خُرافات و نه ترّهات است. همه ائمّه قبول كردهاند ۵و همه اصحاب الحديث تزكيه كرده، كه مادر به مرگِ ناصبيان نشيناد! خود عقل را استعمال نكنند كه إمام نصّ مىبايد، و از قرآن بر نخوانند كه إلّا معصوم امامت را نشايد و از اخبار بنبينند كه امام بايد كه عالمتر باشد به احكام شريعت از همه امّت.
1.انداخته، به معنى ساخته و موضوع است؛ چنانكه در سابق بيان كردهايم.
2.مراد از «سه مرتضى»، اميرالمؤمنين عليه السلام و علم الهدى و سيد مرتضى رازى، صاحب خطب است، و مراد از «دو بوجعفر» صدوق و شيخ الطايفه است، و مراد از «دو مفيد» شيخ مفيد و مفيد عبدالجبار است كه در سابق تراجم همه ايشان گذشته است.
3.د: «اخبار درست».
4.ع - م - ب - ن: «و الحمد للَّه ربّ العالمين. آنگه گفته است: فضيحت پنجاه و پنجم. رافضى گويد كه: در وضو موى دست (تا آخر)».
پوشيده نماناد كه از عبارت «اخبار است به اسناد مذكور» تا جمله «طريقه احتياط برائت ذمه در ترك است» و بعداً خواهد آمد در نسخ ع - م - ب - ن نيست و فقط در دو نسخه ح - د هست؛ ليكن از ملاحظه كلمات كتاب برمىآيد كه صحيح عبارت دو نسخه ح - د است و نخستين دليل بر اين مدعا ملاحظه شمارههاى فضايح است؛ زيرا كه در نسخ ع - م - ب - ن عدد فضايح به هم خورده و يك مرتبه شماره ترتيب از «فضيحت پنجاهم» به «فضيحت پنجاه و هفتم» رفته است، و بالاتر از اين دليل تدبر در كلام شيخ عبدالجليل رحمه اللَّه عليه است كه در آغاز جواب معترض گفته است: «و واجب است [ جواب ] بر سبيل اطناب گفتن تا همه شبهت برخيزد و فوايد حاصل آيد». در صورتى كه اگر نسخ «ع - م - ب - ن» درست باشد، جواب مفصلى داده نشده است و خُلف گفتار مصنف رحمه اللَّه عليه لازم خواهد آمد. و روشنتر و قاطعتر از اين دو دليل مذكور، تصريح بسيار صريح مصنف رحمه اللَّه عليه است كه در حكم نصّ بر مدعاى مزبور است و آن اين كه در سابق يعنى ص ۶۸ همين چاپ (ص ۲۹ چاپ اول) گفته: «و سخن دوازده بزرگ از مهاجر و انصار به انكار بيعت بر بوبكر و فصول غرّاى ايشان در فصول مشبع بيان كردهايم در اين كتاب، چون بخوانند بدانند». و اگر اين ساقطات از چهار نسخه «ع - م - ب - ن» از كتاب نقض نباشد، اين حوالت درست نخواهد بود؛ زيرا فصول مشارٌاليها در همين قسمت موجود در دو نسخه «ح - د» است و در نسخ «ع - م - ب - ن» به جاى اين ساقطات مفصل كه مشتمل بر پنج فضيحت است و بالغ به چند ورق مىگردد، فقط آيه «الحمد للَّه رب العالمين» گذارده شده است؛ چنانكه ياد شد. و از جمله مواردى كه از ملاحظه آنها برمىآيد كه نسخ «ع - م - ب - ن» يكسان هستند و از يك منشأ و مأخذ برداشته شدهاند، يكى اين مورد است و گمان مىرود كه نسخه «ع» اصل و مأخذ سه نسخه ديگر باشد. و اللَّه العالم بحقيقه الحال.
5.صفحه «۶۰۲» چاپ قديم
