الرّازي بالرّىّ في درب زامهران بمسجد الغري في صفر سنة عشرة و خمسمائة قراءةً عليه. قال: حدّثنا... إلى آخر السّند و الحديث».
در بشارة المصطفى (ص 59) گفته: «أخبرنا السعيد الفقيه أبو النّجم محمّد بن عبدالوّهاب بن عيسى الرّازي - رحمةُ اللَّه عليه - بها في صفر سنة عشرة و خمسمائة قراءةً عليه في درب زامهران... إلى آخر السّند و الحديث».
نيز وى در همان كتاب (ص 77) گفته: «أخبرنا الفقيه أبو النّجم محمّد بن عبدالوهّاب بن عيسى الرّازي بالرّيّ في سنة ستّ عشرة و خمسمائةٍ قراءةً عليه بدرب زامهران... تا آخر سند و حديث».
سمعانى در مشايخ خود، تحت عنوان «مَن اسْمُه يحيى» (ص 283 نسخه عكسى مأخوذ از نسخه موجود در تركيه) گفته: «شيخ آخر هو أبو سعد يحيى بن طاهر بن الحسين بن عليّ بن الحسين السَّمّان الرّازي، من أهل الرّيّ، شيخ سديد السِّيرة، يعلّم الصّبيان بباب زامهران، و كان ممّن يميل إلى التشيّع و الاعتزال».
فريد خراسان ابوالحسن بيهقى رحمه اللَّه عليه در اواخر جلد اوّل كتاب لباب الأنساب گفته: «فصل - حضر علويّ متّقي، و قال: أنا نزيل زامهران في محلّة الرّيّ و أنا...».
سيد ظهير الدّين مرعشى رحمه اللَّه عليه در تاريخ طبرستان و رويان و مازندران (ص 41-42 نسخه چاپى) چنين گفته است: «در آن عهد، سلطان غزان لشكر كشيده بود و به سر سلطان سنجر درآمد و ميان ايشان محاربه بسيار واقع گشت. عاقبت، سنجر دستگير گشت و محبوس شد. برادرزاده سنجر، سليمان شاه گريخته، رجوع به شاه غازى كرد. شاه غازى او را به همدان فرستاد و بر تخت نشاند. سليمان شاه، ولايت رى را به شاه غازى رستم، مسلَّم داشت و خواجه نجم الدّين حسن عميدى، يك سال و هشت ماه، به نيابتِ ملك در رى بود و مال به ديوان مىرسانيد و تمامتِ معارفِ رى و قُضات و سادات و اَكابر، در سارى خدمت مىكردند. و در رى، در محلّه زادمهران صد و بيست هزار دينار خرج كرده براى ملك، مدرسه و عمارت عالى كردند و از اُمّهات قُراىِ رى، هفت پاره ديه خريده، وقف آن عمارت كردند و سديد الدّين محمود حمّصى را - كه متكلّم مذهب اماميّه است - بدانجا مدرّسى تعيين رفت، و علىّ بن بابا متولّى بود. غرض آنكه در اين وقت، كار دولت شاه غازى به نظام رسيد».
از بيانات گذشته به خوبى دانسته شد كه كلمه مورد بحث در عربى «زامهران» ليكن در فارسى غالب «زادمهران» تلفّظ مىشده است. و محتمل است كه اصل كلمه «آزاد مهران» بوده باشد و تخفيف، به جهت تسهيل در تلفّظ به كار رفته باشد، از قبيل «رامز» و «رامهرمز». ياقوت تحت عنوان «رامهرمز» گفته: «و العامّة يسمّونها «رامز» كسَلاً منهم عن تتمّة اللّفظة بكمالها و اختصاراً».
2. موارد ذكر مصلحگاه در كتب ديگر
ياقوت در معجم البلدان گفته: «مصلحكان - بالحاء المهملة و كاف و آخره نون - محلّة بالرّيّ». اين عبارت، نصّ است بر اين كه آخر كلمه «مصلحكان» نون است؛ ليكن اين كلمه در همه موارد ذكر آن در كتاب بشارة المصطفى و نقض و راحة الصّدور راوندى، به هاء در آخر، ضبط شده است. از اين روى،
