عصمت انبياء - صفحه 20

به او خيرى عطا كند و از او شرّى را دفع كند، مگر به‌وسيله طاعت كردن و جلب رضايتمندى او؛ زيرا نتيجه پيروى از خداوند متعال، دست‌يابى به هر خوبى و نجات از بدى است. به‌درستى‌كه خداوند بزرگ‌مرتبه، كسى را كه اطاعتش نمايد، حفظ مى‌كند.
اين حديث دلالت دارد كه خداوند با كسى نسبت خويشاوندى ندارد كه او را بدون هيچ‌گونه خصوصيّتى در خود او، توفيق عصمت دهد؛ بلكه اين خود بندگان‌اند كه زمينه توفيق را براى خويش به دست مى‌آورند و همواره در افزايش آن مى‌كوشند. امام صادق علیه السلام در اين‌باره مى‌فرمايد :
لَيْسَ بَيْنَ اللهِ وَ بَيْنَ أَحَدٍ قَرَابَةٌ. أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللهِ عَزَّوَجَلَّ وَ أَكْرَمُهُمْ عَلَيْهِ أَتْقَاهُمْ وَ أَعْمَلُهُمْ بِطَاعَتِهِ. يَا جَابِرُ وَ اللهِ مَا يُتَقَرَّبُ إِلَى اللهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى إِلَّا بِالطَّاعَةِ. 1بين خدا و هيچ كس قرابتى نيست. محبوب‌ترين بندگان پيش خداى تعالى و گرامى‌ترينِ آنها، پرهيزكارترين و فرمانبردارترينِ آنهاست. اى جابر، به‌خدا سوگند، نمى‌توان به خدا تقرّب پيدا كرد جز با اطاعت و پيروى.
پس تقرّب به خداوند متعال ـ كه همان چنگ زدن به ريسمان الهى و سلوك صراط مستقيم الهى است ـ جز به اطاعت براى احدى ميسور نيست. اين به‌روشنى دلالت دارد بر اينكه امامان اهل بيت علیهم السلام و پيامبران اولواالعزم و همه انبياى ديگر و اولياى الهى و مومنين ـ كه از درجات مختلف عصمت برخوردارند ـ جملگى اين توفيق را در سايه اطاعت و انقياد و پيروى از فرامين الهى كسب كرده‌اند.
عواملى كه سبب كسب عصمت براى انسان مى‌شوند، عبارت‌اند از :

1. علم و عقل

حضرت رضا علیه السلام در مقام معرّفى راهنماى خلق مى‌فرمايد :
إِنَّ الْأَنْبِيَاءَ وَ الْأَئِمَّةَ علیهم السلام يُوَفِّقُهُمُ اللهُ وَ يُوْتِيهِمْ مِنْ مَخْزُونِ عِلْمِهِ وَ حِكَمِهِ مَا لَا يُوْتِيهِ غَيْرَهُمْ؛ فَيَكُونُ عِلْمُهُمْ فَوْقَ عِلْمِ أَهْلِ الزَّمَان... وَ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا اخْتَارَهُ

1.كلينى، ج ۲، ص ۷

صفحه از 34