وَرَعٌ يَعْصِمُهُ عَنْ مَحَارِمِ الله.۱
... تقوايى كه شخص را از حرامهاى خداوند حفظ مىكند.
اميرالمومنين علیه السلام نيز در خطبهاى مىفرمايد :
اِعْلَمُوا أَنَّ مِلاکَ أَمْرِكُمُ الدِّينُ وَ عِصْمَتَكُمُ التَّقْوَى.۲بدانيد كه ملاك كار شما دين است و عصمت شما تقوا]ى شما [ست.
3. توفيق
حضرت صادق علیه السلام درباره نحوه شناخت جبرئيل، توسّط پيامبر صلی الله علیه و آله به هنگام نزول از جانب خدا مىفرمايد :
مَا عَلِمَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله أَنَّ جَبْرَئِيلَ علیه السلام مِنْ قِبَلِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ إِلاَّ بِالتَّوْفِيقِ.۳رسول خدا ـ درود خدا بر او و اهل بيتش ـ جبرئيل را نمىشناخت كه از جانب خداوند است، مگر به توفيق.
در معناى توفيق، از امام جعفر صادق علیه السلام نقل شده است كه فرمودهاند :إِذَا فَعَلَ الْعَبْدُ مَا أَمَرَهُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ بِهِ مِنَ الطَّاعَةِ، كَانَ فِعْلُهُ وِفْقاً لِأَمْرِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ وَ سُمِّيَ الْعَبْدُ بِهِ مُوَفَّقآ.۴هرگاه بنده به آنچه خداوند ـ عزّوجلّ ـ فرمان داده است، عمل كند، عمل او موافق امر خداوند (توفيق الهى) است و بهواسطه آن او را موفّق مىنامند.
براساس اين حديث، موفّق بودن و ميزان موفّقيّت انسان، به انجام دستورهاى الهى بستگى دارد. بنده اگر بخواهد بداند كه آيا توفيق الهى شامل حال او بوده است يا نه، بايد ببيند چه مقدار از اعمالش مطابق اوامر الهى است؛ به هر اندازهاى كه مطابق باشد، مشمول توفيق الهى شده است.
1.نورى، ج ۱۴، ص ۱۷۰، ح ۱۱ ] ۱۶۴۱۰[ (باب ۸ از مقدّمات نكاح)
2.مجلسى، ج ۳۴، ص ۳۲۶ (باب ۳۵ :نوادر)
3.مجلسى، ج ۵، ص ۲۰۳، ح ۲۸ (باب ۷ از ابواب عدل)
4.مجلسى، ج ۵، ص ۲۰۰، ح ۲۱