كه به نام امام مهدى۱شروع مىكند - ، سعى در تبيين آن داشته و در مواضع مختلف، استدلالهاى عقلى و نقلىِ اقامه شده بر آن را ذكر مىكند و مىنويسد:
و در هر روزگارى، معصومى بوده است كه اگر خللى راه يابد، دفع كند يا اگر شبهتى افتد در شرعيات، حل آن بكند.۲
بعد از اين، نام تكتك امامان شيعه از امير مؤمنان على عليه السلام گرفته تا امام مهدى عليه السلام را مىشمارد و در آخر مىنويسد:
و امروز مهدى است باقى ائمّه هدى و خاتم اوصيا محمّد مصطفى - عليه و عليهم صلوات ربّ العلى - .۳
به اين ترتيب، نشان مىدهد كه امامان شيعه، دوازده نفرند كه از سوى خداوند تعيين شدهاند و از طرف پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله معرفى مىگردند و اينان غير از خلفاى فاطمى مصرند كه ادّعاى امامت دارند.
اسماعيليه، امامان دوازدگانه را قبول ندارند و معتقدند كه ناطقان، همان پيغمبران اولو العزماند و شمار آنان هفت است و هر ناطقى را يك وصى است و وصى را نيز امام گويند. ناطق نخستين، حضرت آدم عليه السلام بود كه وصى او شيث بود. ناطق دوم، نوح عليه السلام بود كه وصى او سام بود. ناطق سوم، ابراهيم عليه السلام بود كه وصى او اسماعيل بود. ناطق چهارم، موسى عليه السلام بود كه وصى او يوشع بود. ناطق پنجم، عيسى عليه السلام بود كه وصى او شمعون الصفا (پطروس) بود. ناطق ششم، محمّد صلى اللَّه عليه و آله بود كه وصىّ او على عليه السلام بود. ناطق هفتم، اسماعيل بود؛ زيرا پيامبر صلى اللَّه عليه و آله على عليه السلام را وصى يا اساس و پس از او حسن عليه السلام و حسين عليه السلام و زين العابدين عليه السلام و محمّد باقر عليه السلام و جعفر صادق عليه السلام بودند. هفتمين ايشان اسماعيل بود كه قائم است.۴
عبد الجليل براى تفكيك ديدگاه اماميه و اسماعيليه، ضمن شمردن اسامى امامان دوازده گانه اماميه و اثبات امامت آن بزرگواران از خلفاى فاطمىاى كه ادّعاى امامت
1.همان، ص ۶.
2.همان، ص ۲۸.
3.همان، ص ۲۹.
4.فرهنگ فرق اسلامى، ص ۵۲.