اطلاعاتى كه اين كتاب در باره تاريخ اجتماعى، فرهنگى، مذهبى و جغرافياى شهر رى در قرون پنجم و ششم به دست مىدهد كه در هيچ متن ديگرى نيست. نام بسيارى از دانشمندان شيعه و نام شمارى از معاريف رى، فقط در اين كتاب آمده است و بس. نام بسيارى از تأليفات علمى و مذهبى دانشمندان شيعه را نيز در اين كتاب مىبينيم كه در جاى ديگرى به آنها اشاره نشده است. همچنين نام بسيارى از محلّهها و كوچههاى رى، قم، ساوه و كاشان نيز در كتاب آمده كه در جاى ديگر نيست. ۱
به برخى از اين موارد به اختصار اشاره مىگردد:
1. اشاره به نام بسيارى از كتابها و نويسندگان و محل نگهدارى آنها
- بحمداللَّه تعالى كتب شيعه اصوليه، ظاهر و باهر است و بيرون آن كه در سراهاى ايشان باشد، نسختهاى بسيار در كتبخانههاى بلاد اسلام نهاده است . به رى در كتبخانه صاحبى و به اصفهان در كتبخانه بزرگ و به ساوه در كتبخانه بوطاهر خاتونى. ۲
- كتابى بزرگ كه آن را زَلّة الأنبياء خوانند ابو الفضائل مشّاط كرده است رد بر كتاب تنزيه الأنبياء كه سيّد علم الهدى مرتضى كرده است. ۳
- كتابهايى كه شيعه اصوليه اماميه كردهاند در نقض قاعده ملاحده - لعائن اللَّه عليهم - از مختصر و مطوّل آن را نهايتى نيست و در همه طوايف اسلام، ملحدان را دشمنتر شيعه اصوليه اند. ۴
2. اشاره به اسامى بزرگان شيعه و مدارس
در پاسخ صاحب بعض فضائح الروافض كه گفته است «در جهان هرگز رافضىاى نبوده است كه او را در دين و دولت، قدرى يا قدمى يا جاهى يا منزلتى يا حرمتى يا نامى بوده است»، ۵ صفحاتى چند به آوردن نام بزرگان شيعه از فقيه و متكلّم و شاعر و راوى و
1.«تحقيق در زبان كتاب نقض»، على اشرف صادقى، كتاب ماه كليات، ش ۱۱۹، ص ۱۶.
2.نقض، ص ۱۸.
3.همان، ص ۱۱.
4.همان، ص ۹۹.
5.همان، ص ۲۰۷.
