بررسى فرم زبانى كتاب «نقض» با اشاراتى به موضوعات محتوايى آن‏ - صفحه 382

وزير و اصحاب قلم اختصاص داده است و از شعرا شعرهايى آورده است.
عبد الجليل در پاسخ اين نوشته‏ها كه: «شيعه، مدرسه نيارستند كرد» و «منع كردند از مساجد و مدرسه»، ۱بسيارى از مدارس را در شهرهاى مختلف از جمله قم، كاشان و... نام برده است:
- مدرسه فقيه على جاسبى، مدرسه خواجه عبد الجبار مفيد، مدرسه شمس الإسلام حسكا بابويه، مدرسه سيّد تاج الدين محمّد كيسكى. ۲
- و بيرون از اين كه شرح داده آمد در رى چند مدرسه معمور هست كه در آن جا ذكر خير و قرآن و نماز و طاعت مى‏رود؛ امّا اين جمله كه ياد كرده شد، آن است كه در عهد اين سلاطين كرده‏اند كه خواجه اشارت كرده است. ۳

3. اشاره به سيره و تاريخ براى نقض‏گفته‏هاى نويسنده كتاب‏

در باره واضع مذهب رفض كه «مرد نوسنّى» كسانى را نام برده، مؤلّف با تطابق تاريخى، نفى نموده است:
- هر عاقل كه اندك‏مايه آگاه باشد از علم تواريخ و آثار و اسامى رجال و آن علومى كه بدان متعلّق است چون در اين اسامى تأمّلى به انصاف بكند غايت جهل و نادانى اين ناقل بداند اوّلاً محمّد چاربختان در عهد امير احمد عبد العزيز بود بكره بودلف بر آن روزگار كه بيشتر از دو سه قرن مردم بگذشتند و او محمّد ابن ابى زينب را كجا ديد و كجا بدو رسيد و اتفاق حضور شرط است در وضع مذهب و طريقت و نوبختيان پس از عهد حسن عسگرى بودند. ۴

4. اشاره به حوادث تاريخى‏

- جابر جُعفى - رحمةاللَّه عليه - در عهد جعفر صادق عليه السلام بوده است و از وى روايات بسيار است. او را بدين جماعت كه رسانيد؟ و عجب است كه به سمع خواجه نرسيده

1.همان، ص ۲۷.

2.ر.ك: همان ص ۳۵ و ۳۴.

3.همان، ص ۳۷.

4.همان، ص ۲۳ - ۲۴.

صفحه از 398