است، دانسته می‌شود که علوم انتقالی همراه با تفصیل آن نبوده است؛ هر چند از این ویژگی و خصوصیت بهره‌مند بوده است که تحقق‌بخش و زمینه‌ساز و کانون آفرینش ابواب زیادی از علوم باشد. به بیان دیگر، لُب و جامع اصول^۱ و سر شاخه علومی متعدد در اختیار امام علی علیه السلام قرار گرفته است؛ عناوین و موضوعاتی که هر یک، دارای فروعات گسترده‌ای است و هر فرع از فروعات آن شامل فروعات متعدد دیگری است.^۲ این سخن با علوم مختلف _ که خاستگاه آنها با موضوع روشن و خاصی فراهم می‌شود _ کاملاً امکان پذیر است؛ چرا که مهم‌ترین امر در هر علمی، صادق بودن و حقیقت داشتن گزاره و موضوع ریشه‌ای و اصلی ابتدایی آن و ترتب صحیح مطالب و عناوین بعدی بر آن است، از همین رو، در روایات، تعبیر مفتاح مطرح شده است. امیرالمؤمنین علیه السلام در این زمینه می فرماید:
ان فی صدری هذا لَعلما جماً علّمنیه رسول الله صلی الله علیه وآله لو أجد له حفظة یرعونه حق رعایته و یروونه عنی كما یسمعونه منی اذاً أودعتهم بعضه فیعلم به كثیراً من العلم. ان العلم مفتاح كل باب، و كل باب یفتح الف باب؛^۳
همانا در سینه من علم فشرده‌ای هست که رسول خدا به من آموخته است. اگر نگاهبانانی بیابم که به شایستگی از آن مخافظت کنند و همان‌گونه که از من شنیده‌اند روایت کنند، بعض آن را به وی می‌سپارم که با همان اندک، علم زیادی یاد می‌گیرد.^۴همانا علم کلید هر بابی است و هر بابی هزار باب دیگر می‌گشاید.
این بیان با روایاتی که به ازدیاد علم امام و یا تحدیث روزانه و ارتباط همه روزه ملائکه با ایشان تصریح دارند، نیز سازگارتر است.^۵ از همین رو، ابوبصیر وقتی از شیوع عقیده به