شرح حديث حقيقت - صفحه 193

و يا با واسطه از رسول خدا نقل شده است.

2 ـ حديث حقيقت

يكى از احاديثى كه كميل بن زياد نقل كرده، حديث حقيقت است كه در آن از درجات و مراتب حقيقت مى پرسد.
اين حديث در مصادر اصلى شيعه و اهل سنت يافت نشد. به ويژه در آثار اوليه حديثى نشانى از آن در دست نيست. مداركى كه تاكنون به آن دست يافتيم عبارت است از:
1 ـ روضات الجنات، سيدمحمدباقر خوانسارى، ج3، ص537 (چاپ سنگى) و ج6، ص62 (چاپ جديد).
2 ـ مجالس المؤمنين، قاضى نوراللّه شوشترى، ج2، ص12
3 ـ شرح الاسماء، حاج ملاهادى سبزوارى، ص131، ذيل جمله اللهم إنّي اسئلك باسمك يا أحد يا واحد.
4 ـ ناسخ التواريخ جزء پنجم احوالات اميرالمؤمنين عليه السلام.
5 ـ حكمت الهى، مهدى الهى قمشه اى، ص270، انتشارات اسلامى (چاپ سوم).
6 ـ رجال نيشابورى (به نقل از روضات الجنات، ج6، ص61).
7 ـ كلمات المحققين، ص161
از آن رو كه در مصادر اصلى اثرى از اين حديث در دست نيست و در كتب منقوله متأخر نيز بدون سند نقل شده در انتساب و صدور آن مى توان ترديدى جدّى كرد. تا آنجا كه برخى پژوهشگران به طور قطع آن را ساختگى دانسته اند.
هاشمى خطيب از كتاب «نتائج المطالعات و ثمرات

صفحه از 204