ميزان السماء در تعيين مولد خاتم الانبياء (ص) - صفحه 440

دويم انكار بودن حمل در ايّام تشريق ، نظر به روايتى كه در اقبال سيد على بن طاووس ، ۱ از آخر جزء چهارم كتاب نبوّت شيخ صدوق نقل كردند كه زمان حمل ، در شب جمعه بود ، دوازده شب از ماه جمادى الاُخرى مانده و در وصول الأخيار ، خبرى ديگر از سيد نقل كرده كه ابتداء حمل در شب نوزدهم ماه مذكور بود و به نظر نرسيد.
سيّم آن كه ايّام تشريق ، اگر چه روز يازدهم و دوازدهم و سيزدهم بعد از روز قربان است كه حاج در منا تماماً يا بعضى مى مانند ؛ امّا در زمان جاهليت ، حج هميشه در ماه ذى الحجه نبود ، چنانچه شيخ طبرسى در مجمع البيان ، در تفسير آيه مبارك «إنّما النسيءُ زيادةٌ في الكفر» ۲ از مجاهد نقل كردند كه مشركين در هر ماهى دو سال حج مى كردند. پس حج مى كردند در ذى الحجه دو سال بعد از آن در محرّم دو سال ، و همچنين در هر ماهى تا اين كه موافق شد حجّى كه در سال قبل از حجة الوداع بود ، در ذى القعده. پس حضرت رسول صلى الله عليه و آلهدر سال آينده ، در ذى الحجه حج كردند و در خطبه فرمودند: «آگاه باشيد! زمان دور زد ، مانند هيأت خود شد در روزى كه خلق كرد خداوند ، آسمان و زمين را سال ، دوازده ماه است ، چهار از آن ماه حرام ، سه از آن پى در پى: ذى القعده و ذوالحجه و محرّم ، و رجب ، مضمر مابين جمادى و شعبان. مقصود از اين كلمات آن كه ، ماه هاى حرام ، برگشت به موضع خود و عود كرد حج به ذى الحجه و باطل شد نسى ، يعنى تأخير انداختن حج از ماهى به ماهى ديگر.
و بعضى نقل كردند كه چون آخر سال دويم مى شد ، خطيب ايشان بر مى خاست و مى گفت: گرداندم اسم ماه فلانى را كه در او هستيم از براى سال بعد كه آن سال ، سيزده ماه مى شد ، مشتمل بر دو محرّم يا دو صفر و هكذا .

1.اقبال الأعمال ، ج۳ ، ص۱۶۲.

2.توبه ، آيه ۳۷.

صفحه از 443