و ابن معين گفته اند كه ابن اسحاق ، حجّت نيست و مالك ^۱ ، او را به دروغ گفتن ، توصيف كرده ، و بعضى گفتند كه مالك ، به جهت اين بر او طعن زد كه به مالك رسيد كه ابن اسحاق گفت: «بياريد حديث مالك را كه منم طبيب امراض او». چون مالك شنيد ، گفت: امّا ابن اسحاق ، پس مردى است از دروغگويان و تلبيس كنندگان. او را از مدينه بيرون كرديم.
و بعضى گفتند: ولادت ، بعد از گذشتن هفده شب بود از ماه ربيع الأول و بعضى بعد از گذشتن هشت شب گفته ، و ابن دحيه گفت كه غيرِ اين قول ، صحيح نيست و بر اين قول ، اجماع كرده اند مورّخين ؛ و قطب قسطلانى ^۲ گفته كه اين قول را بيشتر اهل حديث اختيار كرده اند ، مثل حديدى و شيخ او ابن حزم.
و بعضى گفتند: [ ولادت] بعد از گذشتن دو شب ، و ابن عبد البر ، جازم شده بر اين قول ؛ و بعضى گفتند: بعد از گذشتن هجده شب از آن ، و ابن ابى شيبه ، در او روايتى نقل كرده و آن ، خبرى است كه در او علّت و مرض است ، و بعضى گفتند: دوازده روز باقى مانده ؛ و بعضى گويند هشت شب گذشته از ماه رمضان ، و اين قول را بسيارى از علما تصحيح كردند و اين ، موافقت دارد با آنچه ذكر شد كه مادر آن جناب ، حامله شد ايّام تشريق ، يا در روز عاشورا و اين كه آن جناب ، نُه ماه تمام در شكم مادرْ مكث كردند ؛ و بعضى گفتند كه اين قول ، بسيار غريب است و دليل قائلش آن است كه وحى به آن جناب ، در ماه رمضان نشده ، پس بايد تولّد هم در ماه رمضان باشد و اين كه حمل در ايّام تشريق بود كه او را غير او كسى ذكر نكرده و حال باقى اقوال نيز معلوم شد ؛ يعنى مستند آنها نيز ادلّه بى پا[ يه] و اعتبارات ضعيفه است.