و بعضى گفتند: متولّد شد در ماه صفر ، و بعضى گفتند: در ربيع الآخر ، و بعضى گفتند: در محرّم ، و بعضى گفتند: در عاشورا ، چنانچه حضرت عيسى عليه السلامدر آن روز ، متولّد شد ؛ و بعضى گفتند: پنج روز باقى مانده از محرّم ، و ذهبى ذكر كرده كه قول به اين كه ولادت در عاشورا بود ، دروغ است و اين سخن او اگر به جهت آن است كه اين قول ، جمع نمى شود با قول به اين كه حمل در ايّام تشريق بود و اين كه مدّت حمل ، نُه ماه تمام بود ، دروغ ، اختصاصى به اين قول ندارد ؛ بلكه به غير از قول به اين كه تولّد در ماه رمضان بود ، در ساير اقوال اين سخن وارد است و من ديدم بعضى را كه حكايت كرد كه حمل آن جناب ، در ماه رجب بود. پس قول مشهور ، صحيح مى شود كه ولادت ، در ماه ربيع الأول بود و از ابن عبّاس ، مروى است كه متولّد شد در روز دوشنبه ، در ماه ربيع الأول و نازل شد سوره بقره بر آن جناب ، در روز دوشنبه ربيع الأول ؛ و بعضى گفتند: اين سخنِ بسيار غريبى است ، و بعضى گفتند: در روزْ متولّد نشد ؛ بلكه ولادت ، در شب بود و عثمان به ابى العاص ، از مادرش روايت كرده كه او حاضر بود هنگام متولّد شدن آن حضرت در شب ، و گفت: «چيزى نبود در آن خانه كه من نگاه كنم جز نورى و من نظر مى كردم به ستاره ها كه نزديك مى شدند تا اين كه مى گفتم بر روى من مى افتند».
ابن دحيه مى گويد: اين حديث ، مقطوع است و بعضى گفتند كه به هيچ وجه صحيح نيست كه ولادت ، در شب باشد ؛ چه ، از كلام ثابت آن حضرت است به نقل عدول كه سؤال كردند از روز دوشنبه. پس فرمودند: «در او متولّد شدم» ؛ و بدر زركشى ^۱ گفت كه خبر مادر عثمان ، بر فرض صحّت ، دلالت ندارد كه تولّد در شب بود ؛ چه ، زمان نبوّت ، شايسته بروز خارق عادت است و ممكن است