ميزان السماء در تعيين مولد خاتم الانبياء (ص) - صفحه 419

سقوط كوكب در روز ، چه رسد به نزديك شدن آنها به سقوط ، و بعد از اين به مناسبت ، چند بيت از قصيده همزيه بوصيرى نقل كرده با شرح آنها. بعد از آن گفته: ولادت آن حضرت ، در «عام الفيل» بود و بعضى گفتند در آن روز بود ، و از ابن عبّاس مروى است كه متولّد شد آن جنابْ روزِ فيل ، و از قيس بن مخرمه مروى است كه متولّد شدم من و رسول اللّه صلى الله عليه و آله در چاشت روز فيل. پس من و آن جناب ، با هم زاييده شديم. ۱
و حافظ ابن حجر گفت: آنچه ضبط شده در اين خبر ، لفظ عام است ، بدلِ يوم و گاهى يوم را در مطلق وقت ، استعمال مى كنند. پس بر سال هم صادق است ، چنانچه مى گويند: يوم فتح ، يوم بدر: پس مراد از كلمه «لدان» ، تقارب در سن است و اگر مراد از يوم ، روز باشد ، حقيقتا مرادْ تقارن است در سن ، و در تاريخ ابن حبان ۲ مذكور است كه ولادت ، عام الفيل بود ، در روزى كه خداوند فرستاد طير ابابيل را بر اصحاب فيل ؛ و در نزد ابن سعد ، تولّد در يوم الفيل بود ؛ يعنى عام الفيل بنابر بيان ابن حجر ، پس مراد ابن حبان از يوم ، همان عام است به ملاحظه صدق يوم به آن معنى بر عام.
و بعضى گفتند: تولّد ، بعد از پنجاه روز از قصه فيل بود ، چنانچه سهيلى و جمعى گفتند ؛ و بعضى گفتند: اين قول مشهور است ، و بعضى بعد از پنجاه و پنج روز گفتند ، و بعضى چهل روز ، و بعضى ماه ، و بعضى ده سال ، و بعضى بيست و سه سال ، و بعضى سى سال ، و بعضى هفتاد سال ، و حافظ دمياطى بر پنجاه و پنج روزْ اقتصار كرد ؛ و حافظ ابن كثير گفت: بودن در عام الفيل ، همان قول مشهور است در نزد جمهور و شيخ بخارى ابراهيم بن منذر گفت: احدى از

1.عبارت عربى حديث ، اين است: «ولدت أنا و رسول [اللّه ] صلى الله عليه و آله يوم الفيل ضحى فنحن لدان» . منه (تاريخ مدينة دمشق ، تحقيق: على شيرى ، دارالفكر ، ۱۴۱۵ق ، ج۳ ، ص۷۳).

2.كتاب الثقات ، ابن حبان ، دارالفكر ، بى تا ، ج۱ ، ص۱۴.

صفحه از 443